Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın günlük açıklanan korona virüsü tablosunda pozitif çıkan tüm hastaların sayısını değil, sadece semptom gösterenlerin sayısının verildiğini söylemesi, gözleri asemptomatik (belirti göstermeyen) vakalara çevirdi. Koca, “Her vaka hasta değildir" deyip 'asemptomatik pozitifler'in izole edilmesinin önemine dikkat çekti.

Peki asemptomatik vaka nedir? Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) asemptomatik vakalar konusundaki tavsiyesi ne? Asemptomatik vakaların bulaştırıcı etkisi nedir? İşte son araştırmalar...

ASEMPTOMATİK VAKALAR VİRÜS TAŞIYOR MU?

Güney Kore'de yeni yapılan bir araştırma, asemptomatik vakaların viral yükünü (vücutlarında taşıdıkları virüs miktarını) belirti gösteren hastalarla karşılaştıdı. Thorax dergisinde yayımlanan araştırma, asemptomatik vakaların burun ve bağazlarında, hastalık belirtisi gösterenlere neredeyse eşit oranda virüs bulunduğunu tespit etti.

TEMASLI OLDUKLARI İÇİN TEST YAPILANLAR İNCELENDİ

Seoul'daki Asan Tıp Merkezi'nin araştırmasında, 183 pozitif kişinin durumu incelendi. Bu kişilerin 144'ü, boğaz ağrısı, ani üşüme ve iştah kaybı gibi hafif semptomlar gösteriyordu. 39'u ise hiç belirti göstermemiş, enfekte kişilerle temaslı oldukları için test yapıldığında pozitif çıkmışlardı. 

'SALGININ YAYILMASININ İTİCİ GÜCÜ OLABİLİRLER'

Tüm katılımcılardan alınan sürüntülerde, semptomatik ve asemptomatik vakaların burun ve boğazlarında viral yükün farklı olmadığı görüldü. Araştırmacılar, "Çoğu asemptomatik vakanın sağlık çalışanları tarafından fark edilmediği ve topluluklar arasında yaşamaya devam ettiği düşünülürse, bu kişiler Covid-19'un ve devam eden pandeminin toplum arasında yayılmasının arkasındaki itici güç haline gelebilir" ifadelerini kullandı.  

ABD'deki Vanderbilt Üniversitesi'nden salgın hastalık uzmanı Dr. William Schaffner ise araştırmaya ilişkin yorumunda, her iki grubun da eşit derece bulaştıruucu olup olmadığını belirtti ancak asemptomatiklerin de bulaştırıcı olduğunu vurguladı.

İKİNCİ ARAŞTIRMA: YÜZDE 80'İ SONRADAN BELİRTİ GÖSTERİYOR

İsviçre'de yeni yapılan bir araştırmaysa, asemptomatik vakaların yüzde 80'inin sonradan semptom gösterdiğini ortaya koydu. 26 Eylül'de PLOS Medicine dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, 'gerçek asemptomatik' vakalar toplam enfeksiyon sayısının çok az bir oranını oluşturuyor.

Bern Üniversitesi'nin araştırmasında, 1287'si 'asemptomatik' olarak tanımlanan 6 bin 616 vakanın durumu incelendi. Araştırma, bu kişilerin takiplerinde, sadece yüzde 20'sinin asemptomatik kaldığını, yüzde 80'inin ilerleyen günlerde bazı semptomları geliştirdiğini tespit etti.

ASEMPTOMATİK-PRESEMPTOMATİK AYRIMI

Araştımacılar, hem presemptomatik (henüz belirti göstermeyen) ile asemptomatik (hiç belirti göstermeyen) vakaların belirlenip doğru şekilde izole edilmesi gerektiğini, izolasyon başarısının hastalığın toplum arasında yayılmasını engellemek açısından önemini vurguladı. 

DSÖ ASEMPTOMATİK VAKALAR İÇİN NE DİYOR?

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), asemptomatik vakalar konusunda haziran ayında tartışma yaratmış, tepkiler üzerine de asemptomatik ve presemptomatik ayrımını vurgulamıştı. DSÖ'nün epidemiyoloji uzmanlarından Dr. Maria Van Kerkhove 9 Haziran günü "Asemptomatik vakalar nadiren virüs bulaştırıyor" demişti. Ancak sonrasında bu konudaki araştırmaların yeterli olmadığını açıklamıştı.

Ancak DSÖ, pre-semptomatik ve asemptomatik ayrımını yapıyor. Kurumun sitesinde şu an asemptomatik vakaların hastalığı 'nadiren bulaştırdığı' yazsa da, 'pre-semptomatik bulaş' hakkında şu ifadeler kullanılıyor:

"COVID-19'un kuluçka süresi, yani virüse maruz kalarak enfekte olmakla semptomların ortaya çıkması arasındaki süre ortalama olarak 5-6 gün sürüyor, 14 güne çıkabiliyor. Aynı zamanda pre-semptomatik olarak da bilinen bu dönemde, bazı enfekte kişiler bulaştırıcı olabilir. Dolayısıyla pre-semptomatik bir vakadan, semptomlar görülmededen bulaş olabilir." (DUVAR)