Koronavirüs Bilim Kurulu üyeleri, Kurban Bayramı’nda vatandaşlara evde kalmaları çağrısında bulundu. Zorunlu haller dışında ziyarette bulunulmaması gerektiğini söyleyen uzmanlar, “Büyüklerimizi korumak için evde kalmalıyız” mesajı verdi. Prof. Dr. Tevfik Özlü, Prof. Dr. Mustafa İlhan ve Prof. Dr. Levent Yamanel Aydınlık’a konuştu.

65 yaş ve üzeri ile kronik hastalığı olanların sağlıklarını korumaları için bayramda temastan kaçınmaları gerekiyor. Bu bayramda onları korumak için büyüklerimizin ellerinden öpemeyeceğiz. Onlara sarılamayacağız. Prof. Dr. Tevfik Özlü, “İnsanların uzun zamandır görmediği annesine, babasına sarılmaması, uzaktan maske ile görüşmesi gerçekçi değil. Bu nedenle en doğrusu evde kalmak ve bayramlaşmayı telefonla yapmak” dedi.

KURBAN BAYRAMI ÇOK RİSKLİ

Normalleşme adımları atılırken koronavirüse karşı ilk toplumsal etkinlik Liselere Geçiş Sistemi merkezi sınavları ve Yükseköğretim Kurumları Sınavları oldu. Okullarda maske, mesafe ve hijyen kuralları uygulandı. Vaka sayısında artış yaşanmadı. Özlü, Kurban Bayramı’nın çok daha fazla riskli olduğunu söyledi:

“Sınavlar ailelerle birlikte 10 milyonu etkiliyordu. Bayram ise 83 milyonu etkiliyor. Sınavlara katılan gruplar eğitilebilir, disiplinize edilebilir gruplardı. Üç saatlik temas vardı, tedbirler alınmıştı, kontrol edilebilirdi. Bayram söz konusu olunca işin içinde 3 yaşındaki bebekten 90 yaşındakine, eğitimlisinden eğitimsizine, kentlisinden köylüsüne çok farklı gruplar var. Bu grupların yönetilmesi, kuralların uygulanması kolay değil. Türkiye’de bayramın girmediği ev yok. Temas ve bulaşma riski hiçbir etkinlikte olmadığı kadar fazla. Ramazan Bayramına göre de daha riskli. Kurban ritüeli var. Kurban kesiminde 6-7 aile ortak oluyor. Bir kurbanın başında 25-30 kişi oluyor. Aynı anda onlarca hayvan yan yana kesiliyor. Kesim alanlarında temizliği sağlamak zor. Bu nedenle vatandaşların vekaletle kurban kesmelerinde yarar var. Ne kurban almaya ne de kurban kesmeye gitsinler.”

NAMAZDA DA MASKE

Tevfik Özlü, bayram namazında mutlaka maske takılması gerektiğini belirterek, “Bir metrelik mesafe korunmalı, namaz sonrasında bayramlaşma, tokalaşma, kalabalıklaşma olmamalı” dedi.

Bayram kutlamalarının telefonla yapılması gerektiğini söyleyen Özlü sözlerine şöyle devam etti: “Ziyarete gidilecekse kısa tutulmalı, açık havada yapılmalı, maske takılmalı. El öpme, sarılma olmamalı, bir şey yenilip içilmemeli. Bunlara dikkat edersek en az hasarla atlatırız. Ama ne yaparsak yapalım risk var. Dikkatli olmalıyız. Bayramlaşmaya gitmek büyüklerimizi tehlikeye atıyor. Sevinci annenizle babanızla, büyüklerinizle paylaşmak istiyorsunuz. Ama en sevdiğiniz insana hastalık bulaştırabilir ve ona zarar verebilirsiniz. En doğrusu evde kalmak.”

Bilim Kurulu üyeleri ısrarla uyarıyor: Maske, mesafe ve el temizliği kurallarını bayramda da aklımızdan çıkarmamalıyız. Prof. Dr. Mustafa İlhan, bayramlaşmanın telefonla yapılması gerektiğini söyledi. İlhan, “İlla gidilecekse içeride bir aile varsa o ailenin çıkmasını bekleyelim. Mümkünse bahçede, balkonda bayramlaşalım, mümkün değilse camları açık tutalım” dedi. İlhan kurban kesimi sırasında acele edilmemesini, sıra bekleyerek kesimin kalabalıklaşmaya neden olmadan tamamlanması gerektiğini ifade etti.

EVDE KALMAK DAHA GÜVENLİ

Toplu taşıma ile seyahat edeceklere ilişkin de İlhan önerilerde bulundu: “Yolculukta maskeyi hiç çıkarmamak gerekiyor. Zorunlu ihtiyaç su, içilecekse içip hemen yine maske takılmalı. Otobüsten indikten sonra maske atılarak yenisi takılmalı. Toplu taşıma kullanımının ardından büyükler ziyaret edilecekse ayrıca dikkatli olunmalı. Şu da unutulmamalı, seyahat etmemek evde kalmak daha güvenli.”

Prof. Dr. Levent Yamanel de, Kurban Bayramı’nda namazda, kesim yerinde ve ziyaretlerde kalabalıklaşmamaya dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. “En önemli tedbir kalabalık oluşturmamak. Bayramlaşmayı tenha yapmak, namazı tenha kılmak, kurban kesimini de tenha yerde yapmak.”

PLAJDA DA MASKE KULLANILMALI

Prof. Dr. Mustafa İlhan, Kurban Bayramı’nı tatil fırsatı olarak değerlendirerek denize girecek olanları uyardı. “Deniz ya da havuzda bulaşmaz gibi bir inanış var. Deniz kenarında olan vatandaşlar da dikkatli olmalı, denizde ve havuzda mesafe kuralı yine geçerli. Plajda otururken maske takılmalı. Herkes kendi havlusunu ve plaj hasırını kullanmalı.”

ET YA DA TATLI DEĞİL, KOLONYA

Kurban Bayramlarında geleneksel olarak, evlerde konuklara et ya da tatlı ikram ediliyor. Uzmanlar ise hem kalma süresini arttırdığı hem de maske kullanımını engellediği için bu bayramda yiyecek içecek ikramını uygun bulmuyor. Trakya Üniversitesi (TÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, misafirlere kolonya ikram edilmesini önerdi. Yorulmaz, “Kolonya ikram etmek korunmada faydalı olur. Ziyaretler kısa tutulmalı, yiyecek ikramından kaçınılmalı” dedi.

Yorulmaz maske kullanımı ile ilgili de uyarıda bulundu: “Maskenin burnu açıkta bırakacak biçimde takılması ya da bir maskenin günlerce kullanıldığı görülüyor. Bayramda da bu tür davranışların sürmesi halinde hem vaka, hem yoğun bakım servisine alınan, entübe edilen hatta ölen kişi sayısının artması tehlikesi ortaya çıkabilir.”