Yılanlar, hava sıcaklıklarının artmasıyla her zamankinden daha hareketli olmaya başladı. Özellikle yerleşim bölgelerinde şu sıralar sık sık yılanların görülmesine ilişkin ihbarlarda artış yaşandı. Peki bu soğukkanlı hayvandan korkanlar neler yapmalı?
Havaların ısınmasıyla evde, arabada veya yolda yürürken bir anda karşınıza yılan çıkarsa sakinliğinizi korumalı ve şunları yapmalısınız:
ASLA PANİK YAPMAYIN
Diyelim ki evde bir yerde karşınıza yılan çıktı, yapacağınız şey çok basit. İlk etapta panik yapmayın, yılan zarar görmeden ve korkmadan saldırmaz.
YILANIN TÜRÜNÜ ÖĞRENİN
Evden çıkartmak istediğiniz yılanın, önce zehirli mi zehirsiz mi olduğunu anlamalısınız. Bunun için ilk olarak boyunu, rengini ve diğer ayırt edici özelliklerini incelemeniz ve cinsini tespit etmeniz gerek.
YILAN ZEHİRLİYSE YETKİLİLERE BİLDİRİN
Eğer tespit edemiyorsanız, zarar görmemek için görevlileri arayın. Eğer türünü keşfettiyseniz, zehirsiz bir yılan ise, ilk yapacağınız iş çubuk veya elinizin altında kolaylıkla ulaşabileceğiniz ince uzun bir obje bulmak olacak.
YILAN NASIL YAKALANIR?
Çubukla yılanın dikkatini dağıtın. Elinizle kuyruğundan tuttuğunuz yılanı baş üstü konuma getirerek havaya kaldırın. Çubuğun ucunu yılanın yarısının altına yerleştirin. Bu hareket yılanın sakinleşmesini sağlayarak size saldırmasını önler.
Yılanın saklanması için kayalar, duvarlar veya çalıların bol olduğu bir bölgeye bırakın ki çabuk uzaklaşsın. Daha sonra ellerinizi bolca suyla yıkayın.
Bir diğer seçenek daha var tabii ki. Bunların hiçbirini yapamadınız diyelim, ikinci seçeneğiniz daha basit.
Çöp kutusunu yılanın bulunduğu tarafa doğru yerleştirin. El süpürgesiyle yılanı çöp kutusuna doğru itin. Böylelikle yılana ellemeden kovayla kolayca dışarı atabilirsiniz.
YILAN SOKMASINDA NE YAPILMALI?
Isırık oluştuğunda, o bölgeyi emme, kesme, ateşle dağlama gibi yanlış uygulamalardan kaçınılmalı, mümkünse artık hemen herkeste bulunan cep telefonu ile kaçmadan yılanın fotoğrafı çekilmeye çalışılmalı. Bu, yılanın tür ayırımı yanında daha sonra verilecek yılan serumunun cins ve miktarını belirlemekte çok yararlıdır. Tüm yaban hayvanı ısırıklarında olduğu gibi ısırık bölgesinin ovalamadan sabunla yıkanması yararlıdır.
Yılanlar genelde besin zincirlerindeki fare gibi canlıları felç etme ve sindirebilme amacıyla ısırıkları ile zerk ettikleri zehirin, insanla olan çatışmalarda da az bir miktarını zerk ederler. Anaphylaxis (aşırı allerjik reaksiyon) dışında ilk baştaki çok abartılı görünüm, çoğu kere sağlık kuruluşlarında yapılacak destek tedaviyle geriler.
Isırık vakalarında ısırılan bölgenin zehirin yayılmasını engellemek için kalp hizasının altında tutulması, hareket ettirmekten, sıvazlamaktan kaçınılması ve en yakın sağlık kuruluşuna taşınarak götürülmesi gerekir.
Yılanlar insan varlığında, ortamdan sıvışma eğilimindedirler. Peşine düşmek, öldürmeye kalkışmak yanlış davranışlardır. Yılanlarla çatışmadan kaçınmak için doğa yürüyüşlerinde sopa benzeri, yürüyüş çubuklarıyla yerde darbe ile titreşim yaratmak, yılanların yaşam alanı olabilecek alanlarda sert adımlarla zemine vurmak, bu aslında çok yararlı hayvanlarla karşılaşmamızı engeller. Ülkemizde çoklu (polivalan) yılan serumları bulunmakta olup hekim kontrolünde uygulanmaktadır.
TÜRKİYE'DEKİ YILAN TÜRLERİ NELER?
Yılanlar doğada ürünlere zarar veren kemirgenlerin nüfuslarını kontrol altında tutan son derecede yararlı canlılardır. İnsanın doğaya, yaban yaşamına doğru kentleşmeyi artırması, bu canlılarla çatışma olasılığını da arttırdı. Ülkemizdeki yılanların çoğu zehirsiz olup, zehirli 10 civarı engerek, 1 tanede kobra türü (Urfa civarı, Güney Doğu Anadolu) bulunmakta. Bu türlerin hiç biri besin zincirinde olmayan insanları durduk yere ısırmaz. Genelde tehdit algıladığı durumlarda, özellikle ayakla yakınına basıldığında, yada besin zincirindeki farelerin peşinden gittiği fındık, mısır vs. (özellikle Doğu Karadeniz bölgesinde) çuvallarının içine el sokulduğunda ısırır.
İki adet zehirli diş izi tipiktir. Zehirsiz yılan ısırıklarında ise çift sıra dizili izler görülür. Zehirli yılanlar üçgen başları ve desenlerinin farklılığıyla ayırt edilirler.