İnsülin direnci, kan tahlilinde ortaya çıkan değerleriniz üzerinden görülebilir. Özellikle Dahiliye bölümünde kontrole gittiğinizde verdiğiniz kan sonuçlarında bu değeri doktorunuz görüp insülin direnciniz olup olmadığını size söyleyebilir. Peki insülin direnci ne demek?

İNSÜLİN DİRENCİ NE DEMEK?

Bozulmuş insülin duyarlılığı olarak da bilinen insülin direnci, kas, yağ ve karaciğer gibi hedef dokuların insüline karşı biyolojik tepkisinin bozulmasıdır. Bu dokuların insülin hormonuna normal şekilde yanıt verememesi ve kan şekerinin kontrol edilememesi insülin direnci olarak bilinen patolojik duruma neden olur. İnsülin direnci genellikle, tüketilen şekerli ve unlu hamur işleri, ekmek, makarna, pirinç gibi karbonhidratı bol gıdaların beslenme alışkanlığı haline dönüştürülmesiyle gelişir.

İnsülin hormonu kandaki şeker (glukoz) miktarının kontrol edilmesine yardımcı olur. İnsülin direnci meydana geldiğinde vücut hücreleri insüline normal şekilde yanıt veremez. Glikoz hücrelere kolayca giremediğinden kanda birikir. Yaşanan bu süreç insülin direncini ortaya çıkarır ve bu durum da tip 2 diyabet başta olmak üzere karaciğerde yağlanmaya yol açmasının yanında kalp ve beyin gibi hayati organlara da etki ederek kalp krizi ve felç gibi hastalıklara yol açabilir.

İnsülin direncinin şeker hastalığı yatkınlığına neden olmasının dışında obezite, adet düzensizliği, kısırlık, kilo vermekte zorlanma, gut hastalığı, yüksek tansiyon, fibrokistik meme hastalığı, yumurtalıklarda kist, kolesterol, trigliserid yüksekliği ile meme kanseri, akciğer, pankreas, prostat, karaciğer, kalın bağırsak kanseri gibi birçok ciddi hastalığa zemin hazırlayabilir.

İnsülin direncinin en belirgin semptomu ise yemek yedikten ve şekerli bir içecek tükettikten sonra gelen yorgunluk, uyku ve ağırlık hissidir. Bununla birlikte yemek yedikten sonra bile acıkma, çabuk kilo almak veya kilo verme noktasında zorluk, konsantrasyon ve uyku bozukluğu da insülin direnci belirtileri arasındadır.

İNSÜLİN DİRENCİ NEDEN OLUR?

Kanda gereğinden fazla şeker bulunması sonucunda insülin hormonunun görevini yerine getirememesine bağlı olarak insülin direnci ortaya çıkar. Buna yol açan faktörler arasında bol kalorili, şekerli ve işlenmiş gıdaların tüketimi ile birlikte hareket azlığı insülin direnci oluşumunun önünü açar. 

Vücutta insülin direncine yol açan faktörler şöyledir:

• Bol kalorili, şekerli ve işlenmiş gıdaların tüketimi

• Karbonhidrat zengini bir beslenme programı

• Hareket azlığı

• Obezite

• Hipotiroidizm

• Akromegali

• Cushing sendromu

• Genetik faktör

İNSÜLİN DİRENCİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

İnsülin direnci bulunduğunu gösteren en tipik belirti yemek yedikten sonra gelen uyku ve ağırlık hissidir. Uyku ve ağırlık hissi dışında, yorgunluk, yemek yenmesine rağmen açlık hissi, sık tatlı yeme isteği, bel çevresinin kalınlaşması, terleme, karaciğer yağlanması ve tansiyon yüksekliği de insülin direnci belirtileridir.

İnsülin direnci belirtilerini şöyle sıralamak mümkündür:

• Yemek sonrası gelen ağırlık, yorgunluk ve uyku hissi

• Yemekten sonra şekerin kontrolsüz olarak düşmeye başlamasıyla el titremesi, terleme,

• Mide kazınması

• Kilo almanın kontrol edilememesi

• Sık tatlı yeme isteği

• Bel çevresinin giderek genişlemesi

• Tansiyonun 13'e 8 veya daha yüksek olması

• Konsantrasyon güçlüğü

• Uyku bozukluğu

• 'Akantozis Nigrikans' denilen özellikle koltuk altı, kasık, boyun bölgelerinde esmerleşme

• Karaciğerde yağlanma

• Kadınlarda adet düzensizlikleri

İnsülin direnci belirtilerini fark eder etmez mutlaka bir endokrinoloji ya da İç Hastalıkları (Dahiliye) uzmanına başvurmak gerekir.