İşveren iş göremezlik ödeneğimi geri alabilir mi?
Merhaba Hüseyin İrfan Bey
Ben bir yerel belediyede 4a statüsünde çalışıyorum ve doğum yaptım. Doğum iznim süresi boyunca belediye maaşımı ve sigortamı ödedi. Ancak sözleşmemizde bunun geri ödenmesine ilişkin herhangi bir madde yok. Ben SGK'dan analık iş görmezlik ödemesini aldığım takdirde belediyenin kanunen bu parayı benden isteme hakkı var mı? Yanıtınız için çok teşekkürler.
Merhaba Sayın okuyucumuz
Yasada çok açık hükümler bulunmayan ve bu nedenle uygulamada sıkça tartışmalara sebep olan bir konuda soru yöneltmişsiniz. Esas itibarı ile doğum, hastalık, iş kazası veya farklı nedenlerle raporlu olup çalışamayan işçiye SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir. Bu ödeneğin yanı sıra işçiye istirahatli olduğu süre içinde işverenin de ücret ödemeye devam edip etmeyeceği ise tartışma konusu olmaktadır. Bu konuda hukukçular ve sosyal güvenlik uzmanları arasında da bir görüş birliği bulunmamaktadır.
Kimi hukukçular ve uzmanlar geçici iş göremezlik ödeneğinin yasaya konuluş amacının zaten istirahatli olduğu süre içinde ücret alamayacak olan işçinin bu kaybını önlemeye yönelik olduğunu belirterek işverenlerin ayrıca işçiye ücret ödemek zorunda olmadıkları görüşündedirler. Diğer taraftan 2003 yılında çıkartılan 4857 sayılı İş Kanununa bu konuda tereddütleri gidermek için aşağıdaki madde konulmuştur.
Madde:48
“İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.”
Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.
Maddenin 2. Fıkrasından anlaşılabileceği gibi Aylık ücretli işçilerden söz edilmekte ve bu işçilerin alacağı geçici iş göremezlik ödeneklerinin ücretlerinden kesileceği belirtilmektedir.
Gerçekten de yasa 49. Madde ile açık bir biçimde aylık ücretli işçi ayrımı getirmektedir. Bu maddenin son fıkrasında aşağıdaki ibare yer almaktadır.
Madde:49
“Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir.”
Buradan anlaşılması gereken yasanın aylık ücretli işçiyi ( ki bu genellikle beyaz yakalı olarak da tabir edilen idari kadrolar için kullanılır.) saat ücretli (mavi yakalı) personelden ayırdığıdır. Buna göre aylık ücretli işçilerden hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli oldukları halde dahi kesinti yapılmayacaktır. Ancak buna karşın 48. Maddeden de anlaşılabileceği gibi kesinti yapılmamakla birlikte işçinin SGK’dan alacağı geçici iş göremezlik ödeneği ücretinden mahsup edilecek yani kesilecektir.
Bu açıklamalardan sonra sorunuza dönecek olursak; İşvereniniz olan belediye size ilgili yasa maddesi çerçevesinde işlem yaparak ücretinizden iş göremezlik ödeneğini mahsup edebilir. Çünkü görülebileceği gibi bunun yasal dayanağı var. Ancak bunu yapmak zorunda değildir. Yani kesiti de yapmayabilir. Hatta işyerinizde toplu sözleşme ve/veya iş sözleşmenizde kesinti yapılmayacağına ilişkin hükümler varsa işveren ücretinizde hiç kesinti yapmamalıdır.
İyi günler
Ben bir yerel belediyede 4a statüsünde çalışıyorum ve doğum yaptım. Doğum iznim süresi boyunca belediye maaşımı ve sigortamı ödedi. Ancak sözleşmemizde bunun geri ödenmesine ilişkin herhangi bir madde yok. Ben SGK'dan analık iş görmezlik ödemesini aldığım takdirde belediyenin kanunen bu parayı benden isteme hakkı var mı? Yanıtınız için çok teşekkürler.
Merhaba Sayın okuyucumuz
Yasada çok açık hükümler bulunmayan ve bu nedenle uygulamada sıkça tartışmalara sebep olan bir konuda soru yöneltmişsiniz. Esas itibarı ile doğum, hastalık, iş kazası veya farklı nedenlerle raporlu olup çalışamayan işçiye SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir. Bu ödeneğin yanı sıra işçiye istirahatli olduğu süre içinde işverenin de ücret ödemeye devam edip etmeyeceği ise tartışma konusu olmaktadır. Bu konuda hukukçular ve sosyal güvenlik uzmanları arasında da bir görüş birliği bulunmamaktadır.
Kimi hukukçular ve uzmanlar geçici iş göremezlik ödeneğinin yasaya konuluş amacının zaten istirahatli olduğu süre içinde ücret alamayacak olan işçinin bu kaybını önlemeye yönelik olduğunu belirterek işverenlerin ayrıca işçiye ücret ödemek zorunda olmadıkları görüşündedirler. Diğer taraftan 2003 yılında çıkartılan 4857 sayılı İş Kanununa bu konuda tereddütleri gidermek için aşağıdaki madde konulmuştur.
Madde:48
“İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.”
Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.
Maddenin 2. Fıkrasından anlaşılabileceği gibi Aylık ücretli işçilerden söz edilmekte ve bu işçilerin alacağı geçici iş göremezlik ödeneklerinin ücretlerinden kesileceği belirtilmektedir.
Gerçekten de yasa 49. Madde ile açık bir biçimde aylık ücretli işçi ayrımı getirmektedir. Bu maddenin son fıkrasında aşağıdaki ibare yer almaktadır.
Madde:49
“Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir.”
Buradan anlaşılması gereken yasanın aylık ücretli işçiyi ( ki bu genellikle beyaz yakalı olarak da tabir edilen idari kadrolar için kullanılır.) saat ücretli (mavi yakalı) personelden ayırdığıdır. Buna göre aylık ücretli işçilerden hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli oldukları halde dahi kesinti yapılmayacaktır. Ancak buna karşın 48. Maddeden de anlaşılabileceği gibi kesinti yapılmamakla birlikte işçinin SGK’dan alacağı geçici iş göremezlik ödeneği ücretinden mahsup edilecek yani kesilecektir.
Bu açıklamalardan sonra sorunuza dönecek olursak; İşvereniniz olan belediye size ilgili yasa maddesi çerçevesinde işlem yaparak ücretinizden iş göremezlik ödeneğini mahsup edebilir. Çünkü görülebileceği gibi bunun yasal dayanağı var. Ancak bunu yapmak zorunda değildir. Yani kesiti de yapmayabilir. Hatta işyerinizde toplu sözleşme ve/veya iş sözleşmenizde kesinti yapılmayacağına ilişkin hükümler varsa işveren ücretinizde hiç kesinti yapmamalıdır.
İyi günler
