Geçtiğimiz haftalarda devam eden anayasa görüşmeleri devam ederken, Cenevre’de KKTC ve Kıbrıs Rum kesimi arasında da görüşmeler yapılıyordu. Daha önce Birleşmiş Milletler’in çözüm için önerdiği Annan Planı Kuzey ve Güney Kıbrıs halkının referandumuna sunulmuş, KKTC planı onaylarken, Kıbrıs Rum kesimi %65 oranında hayır oyu vererek planı reddetmişti. Türkiye de hükümet ve kamuoyu bir yandan yeni anayasa görüşmeleri, diğer yandan turizm de yaşanan olumsuzluklar, Türk Lirasında ki değer kaybı, iç güvenlik, Suriye ve Kuzey Irak’ta PKK;PYD, İŞİD terör örgütleri ile mücadeleye yoğunlaşmışken Kıbrıs görüşmeleri gözden uzak kaldı.

KKTC ve Kıbrıs Rum kesimi arasında yıllar öncesinden varılan mutabakat gereği hazırlanan BM müktesebatına göre taraflar belirlenen tüm başlıklarda anlaştıktan sonra toprak konusunu görüşmeye başlayacaklardı. Önceki görüşmeleri yürüten Eroğlu – Hristofyas ve Eroğlu –Anastasiadis’te bu esaslar dahilinde görüşmeleri yürütmüşlerdi. Cenevre’de yapılmakta olan son görüşmelerde, KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı’nın daha önceleri konuşulmamış dahi olan dört Rum’a bir Türk nüfus oranını kabul etmesi adada Türk kesimi arasında hoşnutsuzluk yarattı. Bu görüşmelerde dört özgürlük olarak tanımlanan; yerleşim, serbest dolaşım, çalışma ve mülk sahibi olma maddeleri konusunda mutabakata varıldığı açıklandı.

Harita üzerinde ne oranda toprak verileceği konusunda yüzdeler ilk kez karşılıklı olarak açıklandı. KKTC heyetinin çözüm için bu güne kadar gündeme gelmeyen bir çok konuda esnek yaklaşımına karşın; Kıbrıs Rum kesiminin Önce Cumhurbaşkanı Erdoğan’nın Maraş’ın verilmesi söz konusu olacak ise Erenköy’le Güzelyurt arasının birleştirilmesi önerisine tepki koyması, adadaki Türk askerinin çekilmesi ve Türkiye’nin garantörlüğünün kaldırılması gibi istemlerle gelmesi görüşmeleri çıkmaza soktu. Aslında görüşmelerin ertelenmesi Yunanistan’nın talebi idi. Yunanistan Dışişleri Bakanı Kocias geçen hafta Cuma günü Cenevre’ye gittiğinde görüşmelerin 23 Ocak tarihine ertelenmesini istemişti. Bu istem sonrası görüşmeler 18 Ocak tarihine ertelendi. Rum tarafı Yunanistan’ın baskı ve desteği ile görüşmeleri erteletirken, masaya getirdiği harita karşısında KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı BM Genel Sekreterine yazılı şikayette bulunmak zorunda kaldı.

Bu güne kadar sürdürülen görüşmelerde KKTC ve Türkiye bu kadar esnek olmamıştı. Çözüm odaklı gösterilen bu iyiniyet karşısında KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı’nın “ maksimalist ” olarak tanımladığı Rum – Yunan tarafının doyumsuz ve tatminsiz tavrı yüzünden bu görüşmelerinde çözümsüz kalabileceği görülmektedir. Kıbrıs’ta Rum tarafının; Türk halkına asgari hak ve yetki verilmeli, verilen bu hak ve yetkiler zaman içerisinde eritilerek, gelecekte Kıbrıs Helenik yapıya dönüştürülmelidir, anlayışını terk etmedikçe çözüme ulaşılması zor. Kıbrıs Rum Toplumu Başkan’ı Anastasiadis Rumca “Osmosis” Türkçesi “Asimilasyon” hedefimiz diyerek masaya oturmayı bıraktığı zaman çözüm daha kolay olacaktır. Müzakereler garantör ülke dışişleri bakanlarının 18 Ocak’ta yeniden bir araya gelmesi ile devam edecek.Bu görüşmelerde olumlu sonuç alınırsa bu kez başbakanlar düzeyinde görüşmeler sürdürülecek. Önümüzdeki haftalarda hem anayasa görüşmelerini hem de Kıbrıs görüşmelerini yakından izleyeceğiz.