Seçim sonuçları muhalefet partilerinde kelebek etkisine yol açabilecek mi? 1 Kasım’da seçmenin çırptığı kanat üç muhalefet partisinin tepe kadrolarını sallayabilecek güçlü bir fırtınaya dönüşebilecek mi? Liderlikleri sorgulanan CHP, MHP ve HDP Genel Başkanları koltuklarını yeni yüzlere bırakabilir mi?

Ortaya çıkan, çıkabilecek adayların Kemal Kılıçdaroğlu ile Devlet Bahçeli karşısında şansları var mı?

İktidarın yüzde 49’luk depremle vurduğu muhalefet evi sancılı. Yaraları sarıp, enkazı kaldırmanın yolları aranıyor. Kuşkusuz en sert tartışma yüzde 25 duvarını aşamayan CHP’de yaşanıyor.

Mayıs 2010’da Genel Başkan olan Kılıçdaroğlu,2011 seçimlerinde 25.98, 7 Haziran 2015’te 24.95, 1 Kasım’da ise25.3 oranını elde etti. Baykal’ın girdiği son seçim olan 2007’de CHP yüzde 20.87’ye güçlükle ulaşabilmişti. “Gandi Kemal”  girdiği ilk seçimde CHP’yi beş puan yukarıya taşımayı başardı, ancak o bandı aşamadı. CHP kongresi bu tablo ışığında bir liderlik yarışına sahne olacak.  O isimlere birlikte bakalım…

***

Kemal Kılıçdaroğlu… Beş yıl içinde CHP’de değişimi esas alan politikalara ağırlık verdi. “Yeni CHP” söylemiyle yola çıktı. Parti içi çekişmeleri sonlandırdı. Demokratik tüzüğe adım sayılacak değişikliklere imza attı. Ön seçimi büyük oranda yaşama geçirdi. Geniş yığınları kapsayıcı programın ortaya çıkmasını sağladı. Dürüst, samimi, çalışkan yapısı tabanda takdir topluyor.

Buna karşın Cumhurbaşkanlığı seçiminde ortak adaya ‘evet’ demesi, Baykal’ın adaylığına engel olamayıp Meclis Başkanlığı’nı AKP’ye kaptırması, koalisyon masasından bir şey çıkmayacağını bilerek oyalamaya direnememesi, Kürt sorunun çözümünde etkili politikalar üretememesi, kitleleri heyecanlandırıp, umut olacak iktidar alternatifi bir CHP yerine koalisyona razı bir görüntü vermesi,  yönetim kadrosu tercihleri eleştiri aldı.

Yine de kongrede koltuğunu koruma ihtimali hayli yüksek. Delege büyük oranda Kılıçdaroğlu yönetiminin delegesi ve hala tabanda ciddi bir kitle desteği var.

***

Deniz Baykal… “Abi” olarak geçiş sürecinin genel başkanı olabileceği konuşuluyor. 19 yıl CHP’nin genel başkanlığını yaptı. Kaset komplosunun ardından 2010’da istifa etti. Antalya’da ön seçimde ikinci sıradan çıktı. Delege Baykal’la yürümek eğiliminde değil. Ancak grupların geçiş dönemi için üzerinde uzlaşması halinde küçük de olsa bir fırsatı var.
Muharrem İnce… Fizik öğretmeni, Atatürkçü Düşünce Derneği İl Başkanı. Ulusalcı çizgisiyle biliniyor.  2002 seçimlerinde Yalova’dan Meclis’e girdi. Grup Başkanvekilliği görevini üstlendi. Güçlü hitabeti ve AKP sözcüleriyle girdiği polemiklerle öne çıktı. 2014 Ağustosu’nda istifa ederek Kılıçdaroğlu’nun karşısında aday oldu. İnce, 415 oyla tabanda karşılığının olduğunu kanıtladı. Bir süredir Anadolu’da örgütleri dolaşan İnce grupta yeterli destek görmese de ipi göğüslemeye yakın adaylardan.

***

Umut Oran…İş dünyasından gelen sosyal demokrat bir girişimci. 2008 yılında ilk kez Baykal’a karşı aday oldu. 2011’de milletvekili seçildi. Genel Başkan Yardımcılığı görevini üstlendi. Sosyalist Enternasyonal’de Başkan Yardımcılığını sürdürüyor. Kontenjan sözü aldığı için ön seçime girmeyen Oran aday gösterilmedi. Tabanda aktif çalışıyor ve kabul görüyor. Ancak milletvekili olmaması, parti grubu ve delege bazında gücü bulunmaması en büyük handikabı.
Metin Feyzioğlu… CHP’nin etkili isimlerinden Turhan Feyzioğlu’nun torunu.  Türkiye Barolar Birliği Başkanı. Kılıçdaroğlu’nun davetiyle 2012’de CHP Parti Meclisi’ne girdi. Tüzüğün hazırlanmasına katkı sundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile girdiği polemikle adından söz ettirdi. Gençliği ve dinamizmi ile parlayan Feyzioğlu, CHP tabanının sevdiği bir isim. Politik duruşu ulusalcı. “Yeni CHP” söylemine temelden itiraz eden ve Atatürk’ün CHP’sini yeniden canlandırmayı hedefine koyan bir yolu benimsiyor. Milletvekili olmaması en önemli engeli.
Mustafa Balbay… Cumhuriyet Gazetesi Yazarı. Ergenekon Davası’ndan uzun süre hapis yattı. Kılıçdaroğlu tarafından milletvekili yapıldı. Ulusalcı bir portre çiziyor, CHP tabanın sempatisini kazanmış bir siyasetçi. Ama onun da arkasında delege gücü yok.

***

Seçim MHP içinde de lider arayışını tetikledi. Devlet Bahçeli’nin koltuğu MHP’nin parlamentoya giremediği 2002 sürecinden de etkili biçimde sorgulanıyor. Peki milliyetçilerin kalesindeki kavgadan kim zaferle çıkabilir?

Devlet Bahçeli… Türkeş’in milliyetçi ülküsünün ideologlarından. 1987’de genel sekreter olarak adım attığı partide (MÇP) Türkeş’in ölümünün ardından 1997’de genel başkan seçildi. 1999 seçimlerinde MHP’yi ikinci parti ve koalisyon ortağı yaptı. 2002 seçimlerinde MHP’yi baraj altında bıraktı. 2007’de14, 2011’de13, 7 Haziran’da 16, 1 Kasım’da ise yüzde 12 ile MHP’yi Meclis’e taşıdı. Otoriter taviz vermeyen yönetimi ile biliniyor. Delege üzerinde güçlü. Ancak beş ayda beş puan kaybına neden olan politikaları koltuğunu salladı. Muhalifler kongre toplamayı başarırlarsa kayba uğrasa da seçilme olasılığı yüksek.

Koray Aydın… MHP gençlik kollarından geliyor. Türkeş’in kurmay heyetinden. Türkeş ve Bahçeli döneminde Genel Sekreterlik görevinde bulundu. 1991 seçimlerinde parlamentoya girdi. 99 seçimleri sonrası Bayındırlık Bakanı oldu. Deprem ihaleleri nedeniyle Yüce Divan’da yargılandı. 2012’de Bahçeli’ye rakip oldu, 441 oy alarak iddiasını sürdürdü. Bahçeli 7 Haziran sonrası Aydın’ı Meclis başkanvekili yaparak önünü kesti. Son seçimde Trabzon’dan aday oldu ama seçilemedi. Ülkücü tabanda etkili bir isim ancak vekil olamaması elini zayıflattı. Aday olursa koltuğa yakın isimler arasında.

Meral Akşener…  Tansu Çiller’in genel başkanlığı döneminde DYP’den siyasete atıldı. İçişleri Bakanlığı yaptı. Bahçeli’nin çağrısı ile MHP’de politika yapmaya başladı. Melis Başkanvekilliği dönemindeki tutumu ile öne çıktı. Sert mizacı ve tavizsiz üslubu nedeniyle “Asena” olarak benimsendi.  Bahçeli, yeni parti arayışlarını ileri sürerek son seçimde aday göstermedi.  Ülkücü tabandan gelmemesi dezavantajı. Erkek egemen MHP’de ancak grupların ortak adayı olması halinde küçük de olsa bir şansı var.

Sinan Oğan… Akademisyen kökenli, TÜRKSAM’ın kurucusu. Siyasete Bahçeli kazandırdı. 2011’de Iğdır’dan milletvekili seçildi. Genç ve dinamik bir isim. Bahçeli’nin talimatı ile MHP’den ihraç edilmesi en büyük talihsizliği. Dava açarak yeniden partiye döndü ancak ülkücü tabandan vize alması kolay değil.

Selim Kaptanoğlu… Asker kökenli, Alparslan Türkeş’in Genel Sekreter Yardımcısı. Ülkücü harekete katkıları ile öne çıktı ama delege üzerinde güç sahibi değil.  
Süleyman Sazak… MHP’li Gümrük eski Bakanı Gün Sazak’ın oğlu, işadamı. MHP tabanında sevilen bir isim. Son seçimde milletvekili adaylığını kabul etmemişti. Belli çevreler adaylığa zorluyor. Grupların ortak adayı olarak çıkması halinde etkili olabilir.

***

HDP’de ise diğer iki partiye göre farklı bir süreç işliyor. Öz eleştiri geleneği olan HDP’de dengeler parti içinin yanı sıra KCK’nın tutumu da dikkate alınarak kuruluyor. Kürt siyasi hareketini ilk kez parti olarak Meclise sokan ve yüzde 13’lere tırmandıran, son seçimde ise barajı kıl payı geçiren, Demirtaş ve üzerinde ısrar ettiği politikalar oldu.

Şimdilik Demirtaş’ın koltuğu değil kadrolar sorgulanıyor. Ancak HDP Öcalan üzerinden AKP ile Anayasa-Başkanlık pazarlığına girişirse Kürt siyasi hareketi Demirtaş’ı kurban vermek zorunda kalabilir. HDP’de yakın süreçteki beklenti ise parti meclisinin ciddi oranda değişime uğraması…