Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), önceki gün 1974 yılından itibaren üniversite yerleştirmede yapılan çoktan seçmeli sınavın içeriğiyle ilgili bir duyuru yayımladı. Yapılan açıklamada: “Çoktan seçmeli sorularda adayların, cevabını bilmedikleri bir soruyu, yüzde 20 oranında doğru cevaplama olasılıklarının olduğu hatta ilgili konu hakkında bilgi sahibi olunmadan, test teknikleri kullanılarak seçenekler elenip doğru cevaba ulaşılabilmeleri, çoktan seçmeli soruların, üst düzey bilişsel becerileri ölçmede yetersiz kaldığı, öğrencilerin öğrenmeye olan yaklaşımlarını olumsuz etkilediği, adayların test tekniğini öğrenmek amacıyla dershanelere yönelmesine neden olduğu” İfadelerine yer verildi.
Düşünün, demek ki 1974 yılından itibaren biz sınavlarda çocuklarımızın ve gençlerimizin “üst düzey bilişsel becerilerini”ölçememiş, adayları üniversitelere yerleştirirken biraz da işi “şansa” bırakmışız. Neyse ki geç de olsa ÖSYM gerçeği fark edilebildi. Daha önce de yazılarımda belirttiğim gibi, YÖK, ÖSYM, MEB, TÜBİTAK uzun bir zamandır merkezi sınavların değiştirilmesi ile ilgili bir çalışma yürütüyordu. Yapılan açıklamada çalışmanın detayları da ortaya çıkmış oldu. ÖSYM’nin yaptığı açıklamanın detayına bakılırsa, yeni sınav sistemi yani açık uçlu – yazılı-sınav bir denemeden sonra,2013-YDUS, 2014-KDK, 2014-YDUS ve 2014-İnsan Hakları Uzman Yardımcılığı sınavlarında uygulanmış. Sonuçlar kısa sürede açıklanmış hiç de şikayetalınmamış.
Bu demek oluyor ki, önümüzdeki yıllardan itibaren başta üniversite yerleştirme ile liselere yerleştirmede sınav sitemi köklü bir değişimle açık uçlu yani yazılı şekilde yapılacak olması…  Bu yeni sınav sistemine önümüzdeki yıl mı yoksa daha sonra mı geçilir? Bu konuda henüz kesinleşmiş bir tarih söz konusu değil ama benim anladığım kadarıyla, yapılan çalışmada artık sona gelinmiş. Yani önümüzdeki yıl yeni birsisteme geçilirse sürpriz olmaz.
*
Şimdi, önümüzdeki yıllarda üniversiteye ve liselere yerleştirme sınavına girecek öğrenciler bu yıldan itibaren nasıl bir hazırlık yapmalılar? En başta yazılı sınav demek, şans faktörünün sıfır olması demek. Çünkü tıpkı okulda yapılan klasik sınavlarda olduğu gibi soru sorulacak ve cevabı istenecek. Bu nedenle öğrencilerin hem konulara hakim olmaları hem de yaratıcı olmaları gerekecek. Bildiğiniz gibi, çoktan seçmeli sınavlarda bir konuyla ilgili bilginiz eksik olsa bile test tekniklerini kullanarak sorunun şıklarından cevaba ulaşabiliyordunuz. Ama şimdi işler eskisi kadar pek de kolay olmayacağa benziyor! Bu nedenle adayların sınavlara çok iyi hazırlanması gerekiyor.
Peki, bu yeni sınav sistemi eğitim sisteminde bir değişikliğe neden olur mu? Bildiğiniz üzere, ülkemizde sınavlara göre eğitim sistemi şekilleniyor. Merkezi sınavlarda açık uçlu sınav yapılması gibi köklü bir değişikliğe gidilmesi, okullardaki eğitim-öğretim şeklinin de sorgulanmasına yol açabilir. Çünkü okullarda sınavlar genelde yazılı yapılsa da, merkezi sınavlara göre şekillenen bir sistem vardı. Yani bu değişiklik, hem öğrencilerin eski çalışma alışkanlıklarını değiştirmesine hem de eğitimcilerin ve eğitim sisteminin kendisini yeniden güncellemesine belki de değiştirmesine neden olabilir.
Konuyla ilgili olarak ben de birçok yazı yazdım.  Sınavlar da dâhil bence eğitim sistemi A’dan Z’ye değişmeli! Belki çok radikal bir söylem ama gerçek ortada… Bakın,  sınavları bile 1970’li yılların koşullarına göre yapıyorsak bu konudaki talebimde haksız mıyım?
Bugüne kadar ne eğitim-öğretim sistemini ne de sınavları doğru dürüst kurgulamayı becerebildik. Çünkü eğitimde değişimi, yenileşmeyi hep popülist uygulamalarla karıştırdık. Okul öncesinden yükseköğretime kadar eğitimin tüm kademelerinde yapılan değişikliklere bakın ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.
Ama her şeyden önemlisi eğitim sisteminden ve sınavlardan önce kendimizi güncellememiz belki de değiştirmemiz gerekmez mi?