Nipah virüsü için İngiliz The Guardian gazetesinden çarpıcı bir açıklama geldi. Gazete koronavirüs pandemisinden sonra yeni bir salgına yol açabilecek nitelikteki Nipah virüs hakkında yayımlanan bir bilimsel araştırmaya dikkat çekti.

Henüz aşısı bulunmayan ve Dünya Sağlık Örgütü'nün 'Dünyanın en bulaşıcı 10 enfeksiyonu' listesinde yer alan Nipah virüsü için İngiliz gazetesi, Hollanda merkezli sivil toplum örgütü Access to Medicine Foundation uzmanlarının görüşlerini aktarak yüzde 75'e varan ölüm oranı ile potansiyel olarak bir sonraki büyük pandemi riskini taşıdığını duyurdu. Peki nipah virüsü nedir? Belirtileri nelerdir? İşte nipah virüsü ile ilgili merak edilenler...

NİPAH VİRÜSÜ NEDİR?
Nipah virüsü, ilk defa Malezya ve Singapur’da 1998 ve 1999 yılları arasında domuzlarda ciddi solunum yolları hastalığına ve insanlarda ensefalitik hastalıklara yol açan bir salgından sonra zoonotik bir patojen olarak tanımlanan bir RNA virüsü olup Paramyxovidae ailesinin bir parçasıdır.

Nipah virüsü domuz gibi evcil hayvanlarda bir dizi hafif ila şiddetli hastalığa neden olabilir.

İnsanlarda Nipah virüsü enfeksiyonu, asemptomatik enfeksiyondan (subklinik) akut solunum yolu enfeksiyonuna ve ölümcül ensefalite kadar çeşitli klinik tablolara neden olur.

Nipah virüsü, insanlara hayvanlardan (yarasalar, domuzlar) bulaşabilir ve ayrıca doğrudan insandan insana bulaşabilir.
Pteropodidae ailesinden olan meyve yarasaları, Nipah virüsünün doğal konakçısıdır.

İnsanlar ya da hayvanlar için herhangi bir tedavi ya da aşı mevcut değildir. İnsanlar için birincil tedavi destekleyici bakımdır.
Nipah virüsü, DSÖ'nün Blueprint öncelikli hastalıkların listesinde yer almaktadır.

Nipah virüsü (NiV), yeni görülen zoonotik bir virüstür (hayvanlardan insanlara bulaşan bir virüs). Enfekte kişilerde, Nipah virüsü, asemptomatik (subklinik) enfeksiyondan akut solunum yolu hastalığına ve ölümcül ensefalite kadar çeşitli hastalıklara neden olur.

NiV, domuz gibi hayvanlarda da ciddi hastalıklara neden olabilir, bu da çiftçiler için önemli ekonomik kayıplara neden olur.

Nipah virüsü, Hendra virüsü ile yakından ilişkilidir. Her ikisi de Paramyxoviridae ailesindeki yeni bir virüs sınıfı olan Henipavirus cinsinin üyeleridir.

Geçmiş Salgınlar
Nipah virüsü (NiV), ilk olarak 1999 yılında, Malezya Kampung Sungai Nipah'daki domuz yetiştiren çiftçiler arasında bir salgın sırasında tespit edilmiştir. 1999'dan beri Malezya ve Singapur'da yeni salgın bildirilmemiştir.

NiV, ilk olarak 2001 yılında Bangladeş'te tespit edilmiş ve ülkede neredeyse her yıl salgınlar meydana gelmiş olup hastalık Hindistan'ın doğusunda da periyodik olarak tespit edilmiştir.

Diğer bölgeler NiV enfeksiyonuyla ilgili olarak risk altında olabilirler, çünkü Nivi'nin serolojik kanıtı bilinen doğal rezervuarında (Pteropus yarasa türleri) ve Kamboçya, Tayland, Endonezya, Madagaskar, Gana ve Filipinler gibi diğer ülkelerdeki birçok başka yarasa türlerinde de bulunur.

İletim
NiV zoonotik bir virüstür (hayvanlardan insanlara bulaşan bir virüs). Malezya ve Singapur'daki ilk salgınlar sırasında çoğu insanlarda enfeksiyon, insanların hasta domuzlarla ya da bunların kontamine olmuş dokularıyla doğrudan temas etmesinden kaynaklanmıştır. İletimin, solunum damlacıkları, domuzların boğaz veya burun salgılarıyla temas edilmesi veya hasta bir hayvanın dokusuyla temas edilmesiyle meydana geldiği düşünülmektedir.

Bangladeş ve Hindistan salgınlarında, enfekte meyve yarasalarının idrar veya tükürükleriyle kontamine olmuş meyve veya meyve ürünlerinin (ör. Ham hurma suyu) tüketimi en çok görülen enfeksiyon kaynağı olmuştur.

NiV'nin insandan insana iletimi sınırlı da olsa enfekte olmuş NiV hastalarının aileleri ve bakım verenleri arasında rapor edilmiştir. Bangladeş ve Hindistan'daki daha sonra meydana gelen salgınlar sırasında, Nipah virüsü insanların salgı ve dışkılarıyla yakın temas yoluyla doğrudan insandan insana yayılmıştır.

Hindistan'nın Siliguri şehrinde bir sağlık tesisinde vakaların hastane personeli ya da ziyaretçilerin % 75'i arasında görüldüğü virüs iletiminin meydana geldiği (hastane kaynaklı) bildirilmiştir. 2001'den 2008'e kadar, Bangladeş'te rapor edilen vakaların yaklaşık yarısı, enfekte hastalara sağlanan bakım yoluyla insandan insana iletimden kaynaklanmıştır.

NİPAH VİRÜSÜNÜ BELİRTİLERİ VE BULGULARI
İnsan enfeksiyonları asemptomatik enfeksiyon, akut solunum yolu enfeksiyonu (hafif, şiddetli) ve ölümcül ensefalitten oluşmaktadır. Enfekte insanlarda başlangıçta ateş, baş ağrısı, kas ağrısı (miyalji), kusma ve boğaz ağrısı gibi grip benzeri semptomlar gelişirmektedir. Bunu baş dönmesi, uyuşukluk, bilinç değişikliği ve akut ensefalitiye işaret eden nörolojik belirtiler takip edebilir. Bazı kişilerde akut solunum sıkıntısı da dahil olmak üzere atipik pnömoni ve ciddi solunum problemleri görülebilir. Ciddi vakalarda, 24 ila 48 saat içinde komaya dönüşen Ensefalit ve nöbetler ortaya çıkar.

İnkübasyon süresi (enfeksiyondan semptomların başlangıcına kadar olan aralık) 4-14 gün arasında değişmektedir. Ancak 45 günü bulan inkübasyon süresinin görüldüğü bildirilmiştir.

Akut ensefalitten sağ kalanların çoğunda tamamen iyileşme görülür ancak sağ kalanlarda uzun süreli nörolojik durumların ortaya çıktığı bildirilmiştir. Hastaların yaklaşık% 20'sinde nöbet bozukluğu ve kişilik değişiklikleri gibi kalıcı nörolojik sonuçlar devam etmektedir. Sonradan iyileşen az sayıda insanda tekrar kötüleşme görülür veya gecikmiş başlangıçlı ensefalit gelişir.

Olgu ölüm oranı% 40 ila% 75 arasında tahmin edilmektedir; Bununla birlikte, bu oran epidemiyolojik sürveyans ve klinik yönetim için yerel kapasiteye bağlı olarak salgına göre değişebilir.

NİPAH VİRÜSÜNÜN TEŞHİSİ
NiV enfeksiyonunun ilk belirtileri ve semptomları spesifik değildir ve genellikle tanı şüphesi yoktur. Bu, doğru teşhisi engelleyebilir ve salgın tespiti ve etkili ve zamanında enfeksiyon kontrol önlemleri ve salgın yanıt etkinliklerinin tesisi konusunda zorluklar ortaya çıkarabilir.

Ek olarak, klinik örnek kalitesi, miktarı, türü, örnek toplamanın zamanlaması ve örneklerin hastadan laboratuvara gönderilmesi için gereken süre, laboratuvar sonuçlarının doğruluğunu etkileyebilir.

NiV enfeksiyonu, hastalığın akut ve iyileşme evresinde klinik öyküyle birlikte teşhis edilebilir. Başlıca testler arasında vücut sıvılarından gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) ve ELISA ile antikor tespiti yer almaktadır. Farklı testler arasında şunları yer almaktadır:

Enzime bağlı immünosorbent testi (ELISA)
Nipah virüsü domuz gibi evcil hayvanlarda bir dizi hafif ila şiddetli hastalığa neden olabilir.
İnsanlarda Nipah virüsü enfeksiyonu, asemptomatik enfeksiyondan (subklinik) akut solunum yolu enfeksiyonuna ve ölümcül ensefalite kadar çeşitli klinik tablolara neden olur.
Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) analizi
Hücre kültürü ile virüs izolasyonu.
İnsanlar ya da hayvanlar için herhangi bir tedavi ya da aşı mevcut değildir. İnsanlar için birincil tedavi destekleyici bakımdır.
Nipah virüsü, DSÖ'nün Blueprint öncelikli hastalıkların listesinde yer almaktadır.
Evcil Hayvanlarda Nipah Virüsü
Domuzlarda ve diğer evcil hayvanlarda (atlar, keçiler, koyunlar, kediler ve köpekler) Nipah salgınları ilk olarak 1999 yılında Malezya'daki ilk salgın sırasında bildirilmiştir.

Nipah virüsü domuzlarda oldukça bulaşıcıdır. Domuzlar 4 ila 14 gün arasında süren inkübasyon döneminde bulaşıcıdır.

Enfekte bir domuzda herhangi bir semptom görülmez, ancak bazıları akut ateşli hastalık, solunum zorluğu ve titreme, seğirme ve kas spazmları gibi nörolojik semptomlar gelişir. Genellikle, genç domuz yavruları dışında mortalite düşüktür.

Bu belirtiler domuzların diğer solunum ve nörolojik hastalıklarından önemli ölçüde farklı değildir. Domuzların sıra dışı bir havlama öksürüğü varsa veya insan ensefaliti vakaları mevcutsa, Nipah'tan şüphelenilmelidir.

NİPAH VİRÜSÜNDEN KORUNMA YOLLARI
Evcil Hayvanlarda Nipah Virüsünün Kontrolü
Şu anda Nipah virüsüne karşı herhangi bir aşı bulunmamaktadır. Domuz çiftliklerinin (uygun deterjanlarla) rutin ve eksiksiz temizlenmesi ve dezenfeksiyonu, enfeksiyonun önlenmesinde etkili olabilir.

Bir salgın şüphesi varsa, hayvanların bulunduğu bina ve araziler derhal karantinaya alınmalıdır. İnsanlara bulaşma riskini azaltmak için enfekte hayvanların itlaf edilmesi - gözetim altında ölü hayvanların gömülmesi veya yakılması - gerekli olabilir. Hayvanların enfekte çiftliklerden diğer alanlara taşınmasını sınırlamak ya da yasaklamak, hastalığın yayılmasını azaltabilir.

Evcil hayvanlarda Nipah virüsü salgınları insan vakalarından önce var olduğundan, Sağlıkta Birlik (One Health) yaklaşımını kullanarak bir hayvan sağlığı sürveyans sistemi kurmak yeni vakaları tespit etmek için veterinerlik ve insan halk sağlığı yetkilileri için erken uyarı sağlanmasında önemlidir.

NİPAH VİRÜSÜ ENFEKSİYONU NASIL AZALTILIR

Ruhsatlı bir aşının yokluğunda, insanlarda enfeksiyonun azaltılmasının tek yolu, risk faktörleri hakkında farkındalık yaratmak ve hastalığa maruziyeti azaltmak ve NiV enfeksiyonunu azaltmak üzere alabilecekleri önlemler hakkında insanları eğitmektir.

Halk sağlığı eğitim mesajları aşağıdakilere odaklanmalıdır:

Yarasadan insanlara bulaşma riskinin azaltılması: İletimi önlemeye yönelik çabalar, öncelikle hurma özü ve diğer taze gıda ürünlerine olan yarasa erişimini azaltmaya odaklanmalıdır. Yarasaların Hurma özsuyu toplama alanlarından uzak tutulmasında koruyucu örtüler (örneği; Bambu özsuyu örtüleri) yararlı olabilir. Taze toplanan hurma suyu kaynatılmalı ve meyve tüketilmeden önce iyice yıkanmalı ve soyulmalıdır.

Hayvandan insana bulaşma riskinin azaltılması: Hasta hayvanlar veya dokularıyla temas esnasında, kesim ve itlaf etme işlemleri sırasında eldivenler ve diğer koruyucu kıyafetler giyilmelidir. Mümkün olduğunca, insanlar enfekte domuzlarla temastan kaçınmalıdır.

İnsandan insana bulaşma riskinin azaltılması: Nipah virüsüyle enfekte kişilerle korumasız fiziksel temastan kaçınılmalıdır. Hasta insanların bakımı veya ziyaretinden sonra düzenli olarak eller yıkanmalıdır.

Sağlık Tesislerinde Enfeksiyon Kontrolü
Şüpheli veya doğrulanmış NiV enfeksiyonu olan hastalarla veya onlardan alınan örneklerle ilgilenen sağlık çalışanları, tüm hastalar için standart enfeksiyon kontrol önlemlerini devamlı uygulamalıdır.

İnsandan insana iletimin özellikle de hastanelerde gerçekleştiği rapor edildiğinden, standart önlemlerin yanı sıra temas ve damlacık önlemleri de kullanılmalıdır.
İnsanlardan ve NiV enfeksiyonu şüphesi olan hayvanlardan alınan örnekler uygun donanımlı laboratuarlarda çalışan eğitimli personel tarafından ele alınmalıdır.