Merkez Bankası 2021 Kasım ayına ilişkin kısa vadeli dış borç istatistiklerini açıkladı. Buna göre, Türkiye'nin 1 yıl içinde ödemesi gereken dış borcu %8,6 oranında artarak 124,1 milyar dolar oldu. Peki, Kısa vadeli dış borç stoku nedir? Detaylar haberimizde...

KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU NEDİR?

Kısa vadeli dış borç stoku, herhangi bir tarih itibarıyla kullanımı gerçekleştirilmiş olan ve bir ekonomide yerleşik kişilerin yerleşik olmayanlara borçlu olduğu; kullanım tarihinden itibaren 1 yıl içinde anapara ve/veya faiz ödemesi/ödemeleri yapılmasını gerektiren cari, şartlı olmayan yükümlülüklerin bakiyesidir.

TÜRKİYE'DE KISA VADELİ BORÇLARIN DERLEMESİ NASIL YAPILIR?
1- Yasal Dayanak

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'ın 17'inci maddesinin (a) fıkrasının "…ikinci ve üçüncü paragrafta belirtilen kamu kurum ve kuruluşları dışındaki Türkiye'de yerleşik kişilerce yurt dışından temin edilen bir yıldan (365 gün) uzun vadeli kredilerle, Türkiye'de yerleşik kişilerin yurt dışından sağladığı bir yıldan kısa vadeli kredilerin takibi ile ilgili usul ve esaslar Merkez Bankasınca belirlenir" hükmü çerçevesinde derlenmektedir.

2- Derleme Yöntemi

Kısa vadeli dış borçlar, temel olarak bankaların aylık döviz vaziyeti stokları, özel sektörün yurt dışından sağladığı kredilerin izlendiği veri tabanı, ticari kredilere ilişkin TÜİK tarafından firmalardan doğrudan raporlama yöntemiyle derlenen ithalat borcu verileri ve Merkez Bankası aylık döviz vaziyeti kaynaklarından derlenmektedir.

 KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU KAPSAMI

Kısa Vadeli Dış Borç Stoku

Merkez Bankası nezdindeki mevduatların kısa vadeli kısmı, bankaların ve diğer sektörlerin kısa vadeli kredileri (yurt dışında ihraç edilmiş tahviller dahil), diğer sektörlerin kısa vadeli ticari kredileri, yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin (bankalar hariç) yurt içinde yerleşik bankalardaki döviz cinsinden mevduatlarını gösteren Döviz Tevdiat Hesabı (DTH), yurt dışında yerleşik bankaların yurt içinde yerleşik bankalardaki döviz cinsinden mevduatları gösteren banka mevduatı, yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin (bankalar dahil) yurt içinde yerleşik bankalardaki TL cinsinden mevduatlarını gösteren mevduat kalemlerinden oluşmaktadır.

Borçlu Bazında Kısa Vadeli Dış Borç Stoku

Kısa vadeli dış borç stokunun, borçlu sınıflaması altında açıklanan sektörlere göre dağılımını göstermektedir. Alacaklı Bazında Kısa Vadeli Dış Borç Stoku Kısa vadeli dış borç stokunun, yurt dışında yerleşik özel ve resmi alacaklılara göre dağılımını ifade etmektedir. Yurt dışında yerleşik özel alacaklılar, parasal ve parasal olmayan kuruluşlar şeklinde ayrılmaktadır.

Kısa Vadeli Dış Borçların Döviz Kompozisyonu

Kısa vadeli dış borç stokunun, USD, EUR, CHF, GBP, JPY, TL para birimlerinin orijinal tutarları ile USD karşılıkları ve diğer döviz cinslerinin USD karşılığını gösterecek şekilde döviz kompozisyonundan oluşmaktadır.

 Kalan Vadeye Göre Kısa Vadeli Dış Borç Stoku

Tablo, Merkez Bankası kaleminde yer alan kısa vadeli kredi mektuplu döviz tevdiat hesapları ile uzun vadeli kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplarından vadesi bir yıl içinde dolacak döviz hesapları, genel hükümet kaleminde, gelecek bir yıllık döneme ilişkin genel yönetim borç projeksiyonları baz alınarak hesaplanan veriler, bankalar/krediler kaleminde bankaların yurt dışından sağladığı kısa vadeli krediler ile uzun vadeli kredilerden vadesine bir yıldan az kalmış olan krediler (yurt dışında ihraç edilmiş tahviller dahil), diğer sektörler/ticari krediler/ithalat borçları kaleminde kısa vadeli ticari krediler ile uzun vadeli emtia kredilerinden vadesine bir yıldan az kalmış olanlar, diğer sektörler/krediler kaleminde kamu ve özel kesimin yurt dışından sağladığı kısa vadeli krediler ile uzun vadeli kredilerden vadesine bir yıldan az kalmış olan krediler toplulaştırılarak oluşturulmaktadır.

Kalan Vadeye Göre Borçlu Bazında Kısa Vadeli Dış Borç Stoku

Kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stokunun kamu sektörü, Merkez Bankası ve özel sektör olarak borçlu bazında dağılımını göstermektedir.