Ömer Adıgüzel

Ömer Adıgüzel

Söz sanatından eylem sanatına: Hikaye anlatımı

Son zamanlarda anlatmak eylemi üzerine yeni çalışmalar ortaya çıkıyor. Anlatı Tiyatrosu, Stroytelling, Hikâye Anlatıcılığı, Masal Anlatıcılığı gibi adlandırmalarla ortaya çıkan ve anlatmak eylemi üzerine kurulmuş bu “yeni” çalışmalar aynı zamanda yeni bir meslek alanın da oluşmasını sağladı gibi.

Aslında yıllardır farklı adlarla yapılan bu iş günümüzde biçim değiştirerek yeniden güncel olmaya başladı. Masal ve oyun zengini bir coğrafyaya sahip olan ve özellikle sözlü edebiyat kültürünün yaygın olduğu Anadolu coğrafyasında bu çalışmaların ilgi görmesine şaşırmamak gerekiyor. Ancak pek çok yeni konu ve alan gibi yeterli eğitimi almandan kısa süreli eğitimlerle kendilerine anlatıcı diyenlere de dikkat etmek gerekiyor. Zira konunun hedef kitlesi olan çocukları bazı uygulamalardan da uzak tutmak gerekiyor.

Anlatının eğitimde kullanılması sözcük dağarcığı, dikkat toplama, zihinde canlandırma, ve estetik kaygı gibi becerileri geliştirebilir. Bunun için anlatmayı meslek edinen kişilerin mutlaka alanda yayınlanmış kitapları okumaları gerekir. Bu kitaplardan biri Pegem Akademi Yayınları arasında çıkan ve Mustafa Sekmen tarafından yazılan “Söz Sanatından Eylem Sanatına: Yaratıcı Drama ve Oyunculuk Etkinliği Olarak Hikaye Anlatımı” başlıklı kitabı.

Sekmen’in bu çalışması hikaye anlatıcılığını merkeze alarak “Anlatıyı” hem kuramsal hem de uygulama örnekleri ile birlikte işliyor. Sekmen, başka bir ifade ile kitabında oyunculara, yaratıcı drama eğitmen adaylarına bir sanatsal form ya da bir teknik olarak “hikaye anlatıcılığı”nı tek tek anlatıyor.

Gerçekten de zamanın küllerinin savurduğu pek çok şeyi yeniden anlatmak kolay değildir. Anlatmak “Anlatı”ya dönüştüğünde günümüzde olduğu gibi tüm zamanlarda da belli bir beceriyi gerekli kılmıştır. Anlatıgerçekyadakurgusal olayları,dinleyenintümilgisiniçekecekbiçimdeanlatma,öykülemedir.Dahaçokdoğaçlamayadayalıolarakuygulanırkengünümüzdemetnebağlı yadametneyakınanlatımolarakdauygulananan anlatıdadil,aktarmaaçısındanönemli biraraçtır.

Anlatı izleyenin hayaletme,bütünlükkurabilmevesentezyapma gücüne debağlıdır.Anlatısürecindeseyircinindikkatyoğunluğunu veuyanıkolmadurumunusağlayan“belirsizlik”ögesihakimdir.Anlatıekonomikveteknolojikolanaklarıveestetikanlayışıaktarmadaçokkarmaşıkolmayanyapıyasahiptir.Buyapımaliyetidahadüşük,kolaydüzenlenebilirveesnekolmaözelliklerinesahiptir.Anlatıcınıngörevielindeyazılıhaldebulunanveya doğaçlananöyküyüanlatmaktır.

Sanıyorum Mustafa Sekmen’in kitabını okuduktan sonra yaşamımızda yoğunlukla var olan anlatmak eylemini daha özenli gerçekleştireceğiz, daha doğru sözcük ve tümceler ile uygun zaman ve mekanda, diğer tamamlayıcı bileşenlerle birlikte anlatmaktan, anlatılanı dinlemekten ayrı bir zevk alacağız.

Öyle ki kitabı okurken bir anlatı etkinliğine katılmayı isteyebilecek, hatta okuma sürecinde anlatmaya başlayabileceğiz.

Mustafa Sekmen kitapta bu daveti içtenlikle yapıyor...

Önceki ve Sonraki Yazılar