Andımız

Andımız ilk defa 1960’da İskeçe valisi Bileris tarafından yasaklandı.
Hadi anladım Bileris Yunandı.
İnsan merak ediyor, sormadan da duramıyor.
Türkiye’de Neden Yasaklandı ?
Gelin şimdi bir ismi hatırlayalım:
Reşit Galip ya da Mustafa Reşit Baydur!
Kimdir derseniz?
Cevap basit; Andımız’ı kaleme alan ve 1933’te uygulamaya koyan kişi.
Reşit Galip, 1893 yılında Rodos'ta doğdu.
Babası mahkeme reislerinden Mehmet Galip Bey, annesi Rodoslu Münevver Hanım’dır.
Reşit Galip, . İlk ve ortaöğrenimini Rodos'ta tamamladıktan sonra liseyi İzmir'de okudu.
Milliyetçi, hırslı, heyecanlı bir gençti.
II. Meşrutiyet'in temmuz ayında ilan edilmesinden esinlenerek lisenin son sınıfında iken “Ferday-ı Temmuz” adlı bir gazete çıkardı.
1911'de İstanbul Tıbbîye Mektebi'ne girdi. Tıbbiye öğrencisi iken arkadaşları için “Hakikat” gazetesi adlı bir gazete ve “Sivrisinek” adlı karikatür dergisi çıkardığı gibi, İstanbul'da çıkan çeşitli gazetelerde yazıları yayımlandı.
Okulda Türk Ocakları'nın bir şubesini açtı ve diğer askeri okullardaki ocakların müfettişliğini üstlendi.
Öğrenciliği devam ederken gönüllü olarak Balkan Harbi'ne katıldı ve yaralandı. Ardından I. Dünya Savaşı'na katılmak için gönüllü odu; Çatalca ve Kafkasya Cephelerinde savaştı; Erzurum’da hastalanarak geri döndü. Tıbbiye’yi 1917'de bitirebildi.
Reşit Galip, Mezuniyetinden sonra aynı fakültede asistan olarak çalıştı. Beğenmediği öğretim sisteminin yenileştirilmesi için “Mekteb-i Tıbbiye” adlı bir broşür yayınladı.
Bir sonuç alamayınca istifa etti.
Dolmabahçe'de cumhurbaşkanının sofrasında bulunduğu bir gece, Milli Eğitim Bakanı Esat Bey'i eleştirmesi, Atatürk'le çatışmasına neden olmuştu.
Kısa bir süre için ilişkilerini gölgelemişti. Ancak çok geçmeden Esat Bey istifa edince 19 Eylül 1932'de bakan olarak Reşit Galip Bey atandı.
Türk Dil Kurumu 26 Eylül 1932'de açıldı. Kurumun açılışını başkanı Samih Rıfat Bey yaptı.
Rıfat Bey hayatını yitirdiğinde, Milli Eğitim Bakanlığı'nın yanı sıra, bu kurumun başkanlık görevini Reşit Galip üstlendi.
Reşit Galip, Bakanlığı sırasında ilkokuldan başlayarak öğrencilere Atatürk ilkelerine bağlılık ruhu aşılamaya yöneldi.  
Cumhuriyet 10. yılını doldururken 23 Nisan 1933 sabahı çocuklarına kendi yazdığı bir andı okutmuş ve o gün Çocuk Haftası’nı açış konuşmasında da bu metni tekrar etmişti.
Bu konuşmanın ardından Bakanlıkça yayımlanan bir genelge ile Cumhuriyet'in 10. yılından başlayarak okullarda bu ant sürekli hep bir ağızdan okutuldu.
Dünyanın sayılı müzeleri arasına giren Anadolu Medeniyetleri Müzesi onun bakanlığı döneminde tasarlandı.
Milli bir müze kurulmasının yanı sıra Milli Kütüphane ile İlimler ve Sanatlar Akademisi'nin kurulması onun bakanlık dönemine kararlaştırıldı.
Bakanlıktan ayrıldıktan sonra rahatsızlığı zatürreye dönüşen Reşit Galip, 5 Mart 1934 günü hayatını kaybetti. Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi. Reşit Galip Bey, evli ve 3 çocuk babasıydı.
AKP hükümet andımızı kaldırdı. Ardından Türk Eğitim Sendikası'nın uygulamanın sonlandırılmasına dair düzenlemeye ilişkin Danıştay'da açtığı davanın sonucunda Danıştay 8. Dairesi, düzenlemenin iptaline karar verdi.
Ancak bu karar, yürütme tarafından uygulamaya alınmamıştı. Son olarak da Danıştay 8. Dairesi’nin Andımız’ın okutulması yönündeki kararı, Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) temyiz etmesinin ardından Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından iptal edildi.
Andımızın ilk yasaklanması Yunanlı Bileris tarafından gerçekleştirilmişti.
İkici yasaklama ise AKP hükümeti eliyle gerçekleşti.

Önceki ve Sonraki Yazılar