Son dönemde birçok belediyenin, çevre temizlik vergisi tahsilatlarına hız verdiğini görüyoruz. Ancak belediyeler, alelacele vergi toplama gayreti içine giriştiği için sağlıklı tespitler yapmamakta ve binaların durumları hakkında araştırma yapmadan vergi tahakkuku yoluna gitmektedir.
Zira çevre temizlik vergisinin kimden, hangi durumda istenebileceğine ilişkin kanun maddesi, yanlış anlaşılmalara son derece kapalı bir maddedir. Bu maddenin yanlış uygulanmasının tek sebebi, belediyelerin denetim ve tespitten kaçınmasıdır.
2462 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, “Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik vergisine tabidir.”
Görüldüğü gibi burada çevre temizlik vergisinin ödenmesi, binanın kullanılması şartına bağlanmıştır. Yani bir bina, belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanmış olsa bile, eğer kullanılmıyorsa, çevre temizlik vergisi ödenmemesi gerekir.
Kaldı ki Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, “Verginin mükellefi, binaları kullananlardır. Mükellefiyet binanın kullanımı ile başlar.”
Görüldüğü gibi kanun, konuya daha da açıklık getirerek, binanın kullanılması ile birlikte mükellefiyetin başlayacağını, ayrıca vergiyi ödemesi gerekenin de binayı kullanan (örneğin binada kiraca olarak bulunan kişi) olması gerektiğini düzenlemiştir. Bu durumda, boş olan, kullanılmayan, henüz kiraya verilmemiş olan ve benzeri statüdeki yerlerden çevre temizlik vergisi alınamaz.
Bazı belediyeler ise binanın kullanım durumunun ne olduğunu, boş olup olmadığını incelemeden, tapu bilgilerinden yola çıkarak çevre temizlik vergisi tahakkuku yapma yoluna gitmektedirler. Doğrudan mülkiyet hakkı sahibinden vergi istenmektedir ki içinde kiracı olup olmadığı, en azından boş olup olmadığı incelenmek zorundadır.
Böyle bir durumla karşılaşan kişiler, kendilerine yollanan ihbarnamenin iptali için yargı yoluna başvurabilirler. Ayrıca, böyle bir vergiyi ödemek zorunda olunmadığını bilmedikleri için belediyenin talebi üzerine çevre temizlik vergisi ödeyenler de ödedikleri bu vergileri beş yıl geriye dönük olarak idari ve adli yollara başvurarak geri alabilirler.