Ömer Adıgüzel
Ankara’nın bir Kukla Festivali var
Kuklalar gerçek ve kurgu arasında gidip gelmeyi en somut haliyle gösteren figürlerdir. Seyirci kukla ile yapılan bir tiyatro oyununu izlemeye başladığında önce büyük bir olasılıkla önünde farklı biçimlerde yapılmış ve kuklacıların elleriyle canlandırılan figürlere odaklanır. Oyun başladığında kuklalar aracılığıyla anlatılan kurgusal öykülerin içine girilir.
İki ya da üç boyutlu, çeşitli uzunlukta ve birbirinden farklı türleri olan kuklalar vardır ve bunlar çoğunlukla elle oynatılır. El kuklaları, gölge kuklaları, sopalı kukla ve ipli kuklalar en bilinen ve yaygın kukla türleridir. Türk seyirlik oyunları arasında çok eski zamanlardan beri var olan kukla, köy seyirlik oyunlarında önemli ölçüde yerini almıştır.
Batılılaşma hareketiyle birlikte önemli bir değişim ve gelişim gösteren kukla tiyatrosu, Türkiye’de daha çok karagöz ve ortaoyunu ile tuluat geleneğine yakın bir gelişme göstermiştir. Kukla tiyatrosu günümüzde de birkaç kişinin özel çabası dışında unutulma tehlikesi ile karşı karşıya. Ancak yine de Ankara’da düzenli olarak yapılan bir kukla festivali ve birkaç meraklı izleyici ile bu gelenek uluslararası ve akademik boyutta devam ettiriliyor.
Marina Yüce ve Haluk Yüce ilkeli ve ısrarlı bir tutumla Ankara’da bir kukla festival geleneğinin oluşması için yoğun çaba gösteriyorlar. Ankara Üniversitesi bu festivale sahip çıkıyor. Ankara zamanla daha da gelişecek ve zenginleşecek uluslararası çapta ve gelenekselleşen bir Kukla Festivali’ne sahip oluyor.
Ankara’nın 34 yıllık köklü kukla tiyatrosu olan Tiyatro Tempo’nun başlattığı Uluslararası Kukla Festivali’nin dördüncüsü 12-21 Ekim 2018 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirilecek. Ankara Üniversitesi’nin ilk festivalden bu yana desteklediği ve son iki yıldır paydaşı olan festivale bu yıl Türkiye dışında Avusturya, Tayvan, Moldova, Avusturalya, Hollanda, Bulgaristan, İsrail, Fransa ve Beyaz Rusya olmak üzere 9 ülke katılıyor. Çocuk, genç ve yetişkinlere yönelik oyunların sergileneceği festivalde ayrıca kukla ve maske odağında atölyeler, söyleşiler ile bir de sergi yer alacak.
12 Ekim tarihinde Tiyatro Tempo’nun ‘Köpek Olmak İstemiyorum’ ve Moldova’dan İzvoraşul Vesel Tiyatrosu’nun ‘Prenses Benek’ adlı çocuklara yönelik oyunlarıyla başlayan festival 21 Ekim’e kadar devam edecek. Festivalin resmi kapanış oyununu içinde kukla üzerine fıkra, küçük hikâyeler ve kendi kukla deneyimlerinin yer aldığı ‘Asi Kuş’ adlı etkileşimli oyunuyla Ali Poyrazoğlu yapacak.
Büyülü gerçekliği kuklalar ile yaşamak isteyenler 4. Uluslararası Ankara Kukla Festivali’nde buluşuyor.