Övgün A. Ercan

Övgün A. Ercan

Manisa Gölmarmara depremi 5,1

27 Mayıs 2017 günü 18.53’de Manisa-Gölmarmara-Deynekler’de 5,1 büyüklüğünde bir küçük deprem, 13,2 km derinde oldu. Ancak, deprem Ege’nin çok geniş bir alanında İzmir, Aydın, Balıkesir, Uşak’ta, Denizli’de büyük sarsıntılar olarak duyuldu.

21 Nisan 2017 birisi Manisa İlçesinde 5,1 düşümlü, diğeri Manisa Selendi 5,0 düşümlü kırılmalarla olmak üzere iki tane arda arda iki deprem olmuştu.

8 Şubat 2012’de de Manisa-Kırkağaç-Kuyucak dağ köyünde, 8,7 km derinde, M=4,2 bü- yüklüğünde küçük bir deprem olmuştu. Gediz Göçüntüsü içinde olan bu depremlerin tümü de düşümlü (normal faulting) türü kırıklardır. Yaklaşık K570B uzanımlı, bu göçüntü içinde kuzeyden güneye yer avkulanması (tektoniği) şöyledir.

Kuzeydeki dağı sınırlayan düşümlü Akselindi Kırığı ile güneyinde ona koşut, düşümlü Gölmarmara Kırığı arasından akarak Gölmarmara’yı besleyen Gördes Irmağı. Gölmarmara Gölü ile hemen onun güneyinde diğer kırıklara koşut olarak K570B uzanımlı Ozanca Kırığı, güney-batıdaki tepeyi sınırlayan Halitpaşa Kırığı, sonra onun güneyinde, yaklaşıkdoğu batı uzanımlı Gediz Irmağı ile onun güneyinde Manisa Spil Dağı ile düşümlü Manisa kırığı. (Ekteki Ecevitoğlu, 2017 görüntülerine bakınız).

Manisa Gölmarmara depremi 5,1

Bu göçüntü alanı, Ege Bölgesi avkulanmasından etkilenerek sürekli olarak göçerken depremler yaratmaktadır.

Bu durum çok olağandır.

Depremler, Gediz Göçüntüsü içinde olmaktadır.

Gediz göçüntüsü Pamukkale’den başlayıp, Sarıgöl, Alaşehir üzerinden Salihli’ye ulaşır.

Burada bir çatal yapıp birisi Gölmarmara üzerinden Akhisar’a doğru kuzeye çıkarken, bir diğeri de Manisa üzerinde Menemen, Bağarası, Foça’ya doğru uzanır.

İşte bu günlerde gözlenen depremler Gölmarmara çatalı içinde olmaktadır. Buradaki depremlerin ana kaynağı, Güney Ege yayı boyunca Ege Denizi ile Batı Anadolu bölümü altına doğru dalan Afrika ana karasının, Batı Anadolu’yu yükseltmesiyle oluşan düşüntü biçiminde olan göçüntülerdir.

Ayrıca uzaydan konum belirleme (GPS) ölçümlerine göre, Akhisar-Manisa arası Foça- İzmir’e doğru akmaktadır. Bu yer akışı, bu bölgeyi germektedir.

Bu gerilme ancak depremlerle boşalabilir. Olan da budur. Manisa-Kırkağaç, daha önce, 1942 yılında M=6,0 ile 6,5 büyüklüğünde depremler üretmişti.

Kırkağaç, 1.önemde deprem bölgesidir. Bu bölgede K150D uzanımlı Akhisar kırığının ile buna koşut ikincil kırıklar diridirler. Uzaydan konum belirleme ölçümlerine göre Akhisar-Manisa arası uzun yıllardır, orta ile büyük bir deprem üreterek, boşalmak üzere gerilmektedir.

10 yıllardır bu bölgede beklediğim deprem 5,0 ile 6,5 arasında iken, bir yıldır süren artçı depremler 4,0, 4,3 arasında sürmüştür.

Bu bölgedeki gerginliğin boşalması için 5,1’lik depremin yetmeyeceği kanısındayım.

Ne var ki bu küçük depremin ardından daha büyük bir depremin geleceğine ilişkin bir bilgi yoktur.

Bu bölgede gelecek aylar ya da yıllarda bu gibi ya da daha büyük depremler olacaktır. Yapılaşma niteliğine göre, bu bölgede depremlerin yıkıcılık eşik değeri M=6,4 dolayındadır.

Bu bölgedeki depremler Ege düşümlü, gö- çüntü türü depremleriyle ilişkili olması nedeniyle özellikle Manisa ovası ile İzmir’de Yamanlar Dağı ile İzmir Körfezi arasındaki kötü yerlerdeki yapılaşmalarda çok güçlü sarsıntılar olarak duyulmaktadır.

Manisa’da olabilecek bu büyüklükteki depremlerin, yığma köy evlerinden başka, iyi yerde yapılmış, sağlam yapılarda etkili olması beklenmez.

Bu depremlerin artçıları 4,0 ile 4,3 arasında en az 15 gün sürmesi beklenmelidir.

Manisa’nın yapılaşma için deprem çekincesi M=7,0’dır.

Manisa Gölmarmara depremi 5,1

Önceki ve Sonraki Yazılar