Leyla Emeç Tavşanoğlu

Leyla Emeç Tavşanoğlu

Çin üzerinde kızıl yıldız

Edgar Snow Amerikalı bir gazeteci. Çin’de Mao devrimi sırasında ülkeye girip devrimin bütün liderleriyle söyleşi yapmayı başarabilen tek batılı basın mensubu. 1937’de yazdığı Çin Üzerinde Kızıl Yıldız (Red Star Over China) kitabı Mao devrimiyle ilgili yayınların klasiklerinden birisi. Hatta ilk iki tanesinden biri diyebiliriz.

Kitap Snow’un 1936’da Milliyetçi Çin saflarından Şensi bölgesine geçişi, daha emekleme döneminde olan Çin Komünist Partisi liderleriyle tanışması ve Mao Zedung’un Uzun Yütüyüşü’nden izlenimler anlatıyor. Hatta kitapta Mao’nun bugün bile referans olarak kabul edilen biyografisi de yer alıyor.

Çin Üzerinde Kızıl Yıldız, yayınlandığı dönemde Batı dünyasında ciddi tepkilerle karşılaşıyor. Hatta ilerleyen yıllarda Edgar Snow ABD’de yaygınlaşan Senatör McCarthy’nin başını çektiği komünist avının baş hedeflerinden birisi haline getiriliyor. Ancak önceki ABD Başkanlarından Richard Nixon’ın Çin Halk Cumhuriyeti ve Mao’yla başlattığı ping pong politikası Snow’un analizlerinin ne kadar doğru olduğunu ortaya koyuyor.

Edgar Snow daha 1930’lu yıllarda Çin’in, devrimle birlikte nasıl bir dünya devi haline geleceğini görmüş ve bunu kitaba dökmüş bir gazeteci. Bugünlerde Çin Halk Cumhuriyeti’nin 70. Yıldönümünü kutlayan Pekin Yönetimi müthiş bir gövde gösterisi yaptı. Dünya ekonomisinden aldığı payı göstermekle yetinmedi, nasıl bir askeri güç haline geldiğini de dünya aleme ilan ett.

Bundan dokuz yıl kadar önce Dışişleri Bakanlığının davetiyle Çin’i boydan boya gezdiğim dönemde konuştuğum yetkililer şunları söylüyorlardı:

“Çin hala kalkınmakta olan bir ülkedir. Bizim dünya güçleriyle rekabet etme ya da başka ülkelerin içişlerine karışma, hegemonyacılık yapma gibi heveslerimiz yoktur.”

Ancak aradan çok zaman geşti, köprülerin altından çok sular aktı. Çin Halk Cumhuriyeti’nin 70. Yıldönümü kutlamaları nedeniyle Çin Cumhurbaşkanı Xi Jıngping şunları söylüyor:

“Çin’in yoksulluk ve trajik kaderi Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) kurulmasıyla değişmiştir. “

Xi Çin ulusunun bağımsızlığı, halkın kurtuluşu ve mutluluğu, devletin refahı için hayatınıfeda eden ölümsüz devrimci önderlere ve şehitlere saygılarını ileterek, bu süreçte Çin’in kalkınmasını destekleyen tüm yabancı dostlarına da şükranlarını iletii.Xi daha sonra Tayvan’la da ilişkileri barışçı ve dostlukla geliştirmeyi amaçladıklarını belirterek Pekin ve Tayvan’ın birleşmesi amacıyla tüm Çin vatandaşlarının ortak çaba harcamaya devam etmeleri çağırısında bulundu.

Görüldüğü kadarıyla Çin artık kendisini gelişmekte olan bir ülke değil, uluslararası siyaset arenasında çok önemli bir aktör olarak ortaya koymaya hazırlanıyor.

Önceki ve Sonraki Yazılar