Yeni bir plasebo kontrollü araştırma, günlük kafein tüketiminin insan beynindeki gri madde hacmini önemli ölçüde azaltabileceğini buldu. Bu bulgular, kafein alımının beyin üzerinde doğrudan olumsuz bir etkiye sahip olduğunu göstermiyor.

Beynimiz ve genel olarak merkezi sinir sistemimiz gri ve beyaz maddeden oluşur. Gri madde sinir hücresi gövdelerinden ve sinir sinapslarından oluşur ve bütün zihinsel aktivitelerin geliştiği bölümdür. Beyaz madde esas olarak bu sinir hücrelerini birbirine bağlayan yollardan oluşur.

Daha önce yapılan araştırmalar, kafein tüketiminin gri maddede daha hızlı bir düşüşle ilişkili olabileceğini göstermiş. Ancak diğer çalışmalar, kafeinin Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklarla ilişkili bilişsel gerilemeyi yavaşlatabilecek etkilere sahip olabileceğini de öne sürüyor.

2021 yılındaki bu çalışma, özellikle genç ve sağlıklı deneklerde kafeinin gri madde hacmi üzerindeki etkilerini araştırdı. Araştırmacılar, kafeinin gri madde üzerindeki etkilerinin ilacın uyku üzerindeki etkilerinin bir sonucu olup olmadığını inceledi. Çünkü uyku eksikliği ve uyku bölünmelerinin gri maddenin hızla kaybolmasına neden olduğu gösterildi.

Yirmi denek seçildi ve 10 günlük kör programa atandı. Katılımcılara bir dönemde günde üç kafein tableti verilirken, diğer dönemde plasebo tabletleri verildi. Her programın sonunda katılımcıların gri madde hacmi fMRI ile, yavaş uyku aktivitesi ise EEG ile ölçüldü.

Sonuçlar, 10 günlük kafein tüketiminden sonra gri maddede önemli bir azalma olduğunu gösterdi. Bu azalmalar plasebo uygulamasının 10. gününden sonra gözlenmedi. 

Araştırmada ilginç olan unsur, plasebo ve kafein dönemleri arasında derin uyku aktivitesinde hiçbir fark bulunamamış olmasıydı. Bu durum, gözlenen gri madde azalmasının uyku bozukluğundan değil, kafein kullanımının belirli bir yan etkisinden kaynaklanabileceğini düşündürttü.

Basel Üniversitesi'nden 2021 tarihli çalışmanın yazarlarından biri olan Carolin Reichert, kafein tüketimini bıraktığınızda gri maddede kafeinin neden olduğu değişikliklerin oldukça hızlı bir şekilde düzeldiğini söylüyor.

Reichert ayrıca çalışmasının kafein alımının bilişsel işlevi bozduğunu öne sürmediğini vurguladı. Aslında birtakım çalışmalar bunun tersini öne sürüyor.

Çalışmalar kafeinin, Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklar açısından yüksek risk taşıyan yaşlı yetişkinlerde bilişsel gerilemeyi yavaşlatan nöroprotektif etkilere sahip olduğunu da gösteriyor.

Reichert, araştırma bulgularının kafein alımının beyin üzerinde olumsuz bir etkisi olmadığını vurgularken, günlük kafein alımının bilişsel performansı açıkça etkilediğini belirtiyor.