Türkiye’nin yarattığı en önemli markaların başında Turkcell geliyor. Türkiye’nin en büyük holdinglerinin bile ‘bu iş tutmaz’ dediği 1990’lı yıllarda, Mehmet Emin Karamehmet’in desteğiyle kurulan Turkcell, Türkiye’de dev bir sektör haline gelen mobil iletişimin yolunu açtı.
Milyonlarca abonesiyle ‘para basan’ bir şirket olan Turkcell, biliyorsunuz 4-5 yıldır yönetim sorunları yaşıyor. 2000’li yılların başında TMSF tarafından bankalarına ve birçok şirketine el konulan Mehmet Emin Karamehmet, çareyi yabancı ortak almakta bulmuştu. Ancak Karamehmet’in ortaklarla arası bozulunca şirketin yönetim kurulu da kilitlendi. Karar alamayan yönetim kurulu yapısının ardından Sermaye Piyasası Kurulu, olaya el koydu ve çoğu eski bakan ve bürokratlardan oluşan bağımsız üyeleri Turkcell yönetim kuruluna atadı.
Şu anda Turkcell’in yönetim kurulu başkanlığı koltuğunda bağımsız üye olan Ahmet Akça oturuyor. İki eski bakan Atilla Koç ve Hilmi Güler de bağımsız üye olarak görev yapıyor. Mehmet Bostan, Bekir Pakdemirli, Jan Erik Rudberg ve Erik Belfrage de SPK tarafından atanan diğer yönetim kurulu üyeleri.
Bu kısa anımsatmanın ardından başlıktaki soruya gelelim. Turkcell’in yönetim kurulu üyeliklerine hükümete yakın isimlerin atanmasının ardından şirketin günlük işleyişinde de küçük de olsa değişiklikler oldu, bazı genel müdür yardımcıları görevden alındı. Ancak yakın zamanda tüm sektörü ilgilendirecek bir haber duyabiliriz, çünkü uzun yıllardır Turkcell’i başarıyla yöneten, ortakların kavgalı olduğu dönemde bu çekişmenin şirketin verimliliğini bozmasına izin vermeyen Turkcell CEO’su Süreyya Ciliv’in görevden alınacağı konuşuluyor. Yerine gelecek isim, GSM değil ama sigorta sektörünün yakından tanıdığı biri. Bu isim, 15 Ağustos 2013 tarihinde SPK tarafından Turkcell Yönetim Kurulu Üyesi olarak atanan Mehmet Bostan. 1971 İstanbul doğumlu Bostan, uluslararası ilişkiler lisansı ve işletme yüksek lisansı eğitimi almış. Çalışma hayatına Denizbank’ta başlayan Bostan, çeşitli bankalarda görev yaptı. Turkcell yönetimine atanmadan önce Vakıf Emeklilik Genel Müdürü’ydü.
Bostan, teknoloji eğitimi alıyor
Bugüne kadar şirketle ilgili açıklamaları genellikle genel müdür ya da yardımcıları yapıyordu. Bir süredir Bostan’ın, Turkcell adına açıklama yapan isim olarak kamuoyunun önüne çıktığını görüyoruz. Bu durumun da genel müdürlüğe ısınma turları olarak yorumlandığını söyleyeyim. Hatta edindiğim bilgilere göre GSM sektörüne ve teknolojiye yabancı olan Bostan, birkaç aydır özel olarak GSM, mobil iletişim gibi konularda teknik ve pazara ilişkin bilgilerin olduğu yoğun bir eğitim programı alıyormuş. Bu değişiklik ne zaman gerçekleşir bir tarih veremem ama Turkcell’de artık hızlı bir değişim yaşanacağını hep birlikte göreceğiz.

Seyir Terası, Kiler’e 40 milyon TL fatura çıkardı

İstanbul’un en işlek hattı olan Büyükdere Caddesi’ndeki İETT garajının arazisine yapılan ve 2011’de açılan Sapphire, şehrin en yüksek binası olması nedeniyle Seyir Terası’ndan çok umutluydu. Seyir Terası, 236 metrelik gökdelenden İstanbul’u seyretmeyi vaat eden ve biletle giriş yapılan bir alan. Sapphire’in sahibi Kiler GYO, Seyir Terası için 5 yıl boyunca her yıl için 8.4 milyon dolarlık gelir taahhüdünde bulundu. Halka açık olan Kiler GYO’nun bu geliri sağlayamaması halinde ise Kiler Holding aradaki farkı kendi cebinden ödemeye söz vermişti. Aradan 4 yıla yakın bir süre geçti. Seyir Terası vaat ettiği geliri yakalamayı hiçbir yıl başaramadı. Hatta değil başarmak, Sapphire, Kiler’in cebinden oldukça büyük para çıkmasına neden oldu.
Hesabı basit: Kiler GYO, yılda 8.4 milyon dolardan 4 yıl toplamında bugünkü kur hesabıyla 70 milyon TL’nin üzerinde gelir taahhüdünde bulunmuş oldu. Bilançolarda açıklanan gelir ise bu rakamın oldukça altında kaldı. Kiler GYO aynı sürede Seyir Terası’ndan 30 milyon TL’ye yakın gelir elde etti. Yani Kiler Holding, hedefleri yakalayamadığı için Kiler GYO’ya 40 milyon TL’nin üzerinde Seyir Terası ödemesi yaptı.
Kiler, bu sürede fırsat sitelerinde bilet satmaktan turistik gezilere Seyir Terası’nı dahil etmek için pek çok adım attı. Hatta dönem dönem bu alanda konserler bile düzenledi. 4 boyutlu İstanbul simülasyonu da atılan adımlara dahil oldu. Ancak bu adımların hiçbiri Kiler’e istediği geliri sağlayamamış ve kısa vadede de sağlamayacakmış gibi gözüküyor.

Boyner, Morhipo ile büyüyecek

E-tİcaretİn daha güvenli hale gelmesiyle birbiri ardına çok sayıda alışveriş sitesi kuruldu. Kimi hızla büyüyüp bir anda popüler oldu, kimi yabancı ortakla yurtdışına açıldı, kimi de beklenen başarıyı yakalayamadı. Ancak bu sektörün hızla büyüyeceğini söyleyebiliriz, çünkü Türkiye’nin büyük holdingleri, şirketleri bu pazara yaptıkları yatırımı hızlandırıyor. Boyner Holding’in Morhipo’su, Sabancı’nın Kliksa’sı, Doğuş Holding’in n11.com’unu örnek olarak verebiliriz.
Boyner Holding Başkanı Cem Boyner, Perakende Günleri’nde yaptığı konuşmada e-ticareti ilk önceleri alışverişin tehdidi olarak algıladıklarını söyleyerek, “Önce defansa geçtik, uzak durduk. Sonra arkadaşların tavsiyeleri üzerine e-ticarete girdik” dedi. Boyner, internetten satış cirolarının şu anda yüzde 6 olduğunu belirterek “Bu rakam, 2015’te yüzde 10’a çıkacak. Hem mağazanız hem de internetiniz varsa gelecek sizin” diyor. Boyner’in bu konuda agresif bir çalışma içine girdiğini söylebiliriz, siz de rastlamışsınızdır bir haftadır tüm medya mecralarında yoğun bir biçimde Morhipo’nun reklamı yapılıyor. Reklam atağına başlayan bir diğer şirket ise Doğuş’un n11.com’u. 2015 devlerin internet yarışıyla geçecek dersek abartmış olmayız.