“…16.1.936

1. Atatürk saat 11.00 de uyandılar, 16.00 da Çiftliğe gittiler, 18.30 da döndüler, 4.40 da yattılar.

2.Nöbeti Bay Cevdet Tolgay’a bıraktığımı arz ederim bayım.

Kabul edilenler: Bay Salim Ali, F.Rıfkı, E.Servet, Zekai, Aziz Samih, R. Ferit, Muzaffer, İhsan, Dr. Hulusi, Müfit Özdeş, Nuri, İ. Necmi…” (s.461).

Nöbetçi yaverlerin gün içinde Atatürk’ün yaptıklarını kayıt altına aldığı Nöbet Defteri’nin rast gele bir sayfasında yer alıyor yukarıda verilen tümceler. Ankara Üniversitesi tarafından ilki 1955 yılında Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü tarafından basılan ve 1931-1938 yıllarını kapsayan Atatürk’ün Nöbet Defteri 2019 yılına tıpkıbasım olarak yeniden yayınlandı.

Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın şahsına ait arşivindeki defterlerin özel izni ile Özel Şahingiray tarafından derlenen ve yayına hazırlanan Nöbet Defteri, Atatürk’ün son 8 yılına tanıklık ediyor ve önemli verileri sunuyor. Bu notlar Atatürk’ün bir gün boyunca neler yaptığını ilişkin etkinliklerini kayıt altına alan “resmi” verilerden oluşuyor.

Belgeler yeni bir devlet kurmuş Cumhurbaşkanı’nın günlük, mütevazı yaşamına ilişkin önemli bilgileri ortaya çıkıyor. Sözgelimi Atatürk zamanının büyük bir kısmını Ankara’da, yer yer İstanbul’da geçiriyor. Çiftlik en çok uğradığı yer. Özellikle son yıllarında geç saatlerde uyuduğu ve geç kalktığı, önemli çalışmalarını geceleri tasarladığı ve yoğun görüşmeler yaptığına ilişkin bilgiler bu notlarda doğrulanıyor. Atatürk’ün bu günlük verileri onun yaşantısına da önemli bir ışık tutuyor.

Atatürk’ün Nöbet Defteri’nde yakın çevresi, resmi iş yaşantısı ve sosyal yaşantısına da yakından tanık olunuyor. Nöbet Defteri’ni okurken heyecan, coşku ve aynı zamanda hüzün yanınızdan eksik olmuyor. Büyük bir hızla sayfalar okunuyor. Son sayfalara gelindiğinde heyecan yerini hüzne bırakıyor:

“4.11.938

Atatürk saat 8.00 de uyandılar, dairelerinde istirahat buyurdular. 23.00 te yattılar.

Nöbeti Bay Şükrü Özer’e devreylediğimi arz eylerim.

5.11.938

Boş…

6.11.938

Boş…

7.11.938

Boş…

8.11.938

Boş…

9.11.938

Boş…

10.11.938

1. Atatürk… (Dolmabahçe Sarayı)

Cumhuriyetin ilk üniversitesi olan Ankara Üniversitesi, Milli Mücadele’nin başlamasının 100 yılı nedeniyle 2019 yılında yayınladığı bu kitapla çok önemli bir görevi yerine getiriyor.