Anakara Sığlığı (Kıta Sahanlığı-Continental Shelf) Sorunu

lk “anakara sığlığı” uluslararası 10 Temmuz 1964’de yürürlüğe girmiştir. Anadolu anakarasının sığlığı Ege’nin neredeyse ortasına dek uzanır. Türkiye, buna dayanarak demektedir ki: “Ege’nin ortasına dek 200 metreden daha sığdır. Öyleyse Ege’nin ortasına dek benim yeraltı kaynaklarından yaralanma alanımdır. Ortada Ege’yi 500 ile 2000 metrelik derinlikle ayıran çukurun batısı da Yunan’ın anakara sığlığıdır. Doğu Ege Adaları bu sığ- lık üzerinde anakaranın uzantısı üzerinde kalan topraklardır. Adalar, anakara olmadığından kendi “anakara uzantıları da” olamaz, ancak yalnızca egemenlik sınırları olan 6 mil genişliğindeki bir ku- şağın kesinkes tüm kayrımını (hakkını) elde etmiş- lerdir. Bu 6 millik kuşak dışında kalan alanlar Türkiye’nin egemenlik olmasa da yeraltı kaynaklarını arayı, işleteceği (yalnızca cansız kaynaklar) bölgedir. Deniz ürünleri bu kazanımın dışında kalır. Kazanım yalnızca yeraltı kaynaklarını kapsar. Türkiye’nin savı; “Yakınlık, doğal uzantı, dengeli bölüşümdür”

Buna karşın Yunanistan şunu demektedir: “Adalarında anakara sığlığı vardır. Buna göre en doğudaki Türkiye karşısındaki adaların batısında kalan tüm alan Yunan anakara sularıdır. Yunanistan’ın anakara sığlığı sınırı, adalarla Türk anakarası arasındaki orta çizgiden geçer” Bu durumda tüm Ege’nin yeraltı kaynakları Yunan’ın olmakta, Türkiye yer yer 0,5, kimi yerlerde 2,5 mil dışında Ege’de yeraltı kaynaklarının tümünü Yunan’a terk etmektedir. Yunan orta çukurun hem batısı, hem de doğusu benim yararlanma alanımdır demektedir.

Adacık ile Kayalıkların Edinimi

Bu kapsamda 900 adacık ile kayalık vardır. Bunlar yukarıda adları verilen adalar dışında kalan irili ufaklı adacıklar ile kayalıklardır. Bunlar Lozan’da konuşulmamıştır. Bugün için Yunan, “Tartışılacak bir konu yoktur, bu adacık ile kayalıklar adalarımın doğal uydularıdır” der. Türkiye suskundur. Adı geçmeyen adaları ne kullanır, ne de bayrak diker. Ordu, Dışişleri AB’yi gücendirmeyeyim diye suskundur.

Kesinkes Yaralanma Alanları (münhasır ekonomik bölge)

Kesinkes yararlanma bölgesi, tam yararlanma bölgesi, eksiksiz yararlanma bölgesi, diri(deniz ürünleri) ile doğal kaynakların her ikisinde yararlanılan bölgedir. Egemenliklerin olduğu 6 millik kesimler böyledir.

Ege Denizi’nde Türkiye ile Yunan arasındaki sınır belirsizdir

Bu bölüşümde izlenecek ilkeler;
Eşit uzaklık ilkesi,
Anakara biçimi-Yakınlık ilkesi,
Oran, ayrıca yolunu, kullanımını kapatma ilesi,
Yer yapısı ile yer biçimi ilkesi,
Doğal kaynaklar ilkesi olarak sayılır. 

Burada önemli olan, eğer Türkiye, AB’ye girerse ya da girmek için kapı önünde beklerse, tüm bize göre sorunlu “adacık ile kayalıklar”, ayrıca Ege’nin doğu yarısındaki tüm “yer altı kaynaklarını” arama ile işletme kayrımını (hakkını) Yunan’a bırakmış olacak, ayrıca Ege’ye gemi çıkaracağında Yunan’dan izin alacaktır. Bu yetmezmiş gibi, bu gün için en geniş karasuyu kuşağı 6 mil olan yerler bazı yerlerde 0,5 mile dek inecektir. Türkiye balık- çıları balık tutmak için bile Ege’ye giremeyeceklerdir. Peki, Ege’deki olası kayayağı (petrol) kapanları, kayayağı (petrol) yatakları ne olacaktır?

Ege’de olası petrol yatakları kimin?

Ege’de Ecevit döneminde MTA Sismik-1 jeofizik gemisiyle yapılan sarsım (sismik) araştırmalar, ayrıca MTA’nın yerçekimi (gravite), yerkaparı (manyetik) çalışmalarının değerlendirilmesi sonucunda Ege kıyılarında öncelikli olarak şu olası yataklar bulunmuştur.

Çanakkale yatağı… Bababurnu’ndan BozcadaGökçeada’ya dek kuzey-güney doğrultusunda uzanır.

Dikili yatağı… Dikili’den, Ayvalık’a dek, Midilli’nin doğusunda dek kuzey-güney doğrultusunda uzanır.

İzmir Koyu yatağı... Foça-Karaburun- Uzunada (Kösten) arasında kuzey-güney doğrultusunda uzanır.

Kuşadası yatağı... Kuşadası koyunda yer alır. Güneyde Dilek Yarımadası, Sisam Adası önü, Ku-şadası önü, Seferihisar’a doğru kuzey-güney doğrultusunda uzanır.

Peki, bu petrol yatakları kimin olacak?

Yürürlükteki kazanımlara göre anılan olası bu petrol yatakları İzmir yatağının yüzde 70’i Türkiye’nin, diğerlerinin yüzde 45’i Türkiye’nin olacak. Eğer Türkiye AB aracılığı ile Yunanistan’ın 12 mil dayatmasına, ayrıca “Adalarımın da anakara sığlığı kayrımı (kıta sahanlığı hakkı) vardır” dayatmasına katlanacak olursa, yaklaşık olarak buluğumuz yataklardan İzmir yatağının yüzde 50’i Türkiye’nin, diğerlerinin yüzde 30’u Türkiye’nin olacaktır. Türkiye’nin AB’ye alınması Ege’nin yarı- sının daha Yunanistan’a verilmesi, Türkiye’nin balık tutmak için bile Yunanistan’dan izin almak durumunda olacağı, Ege’de petrol yataklarının tü- münün Yunanistan’a geçeceği, Doğu Ege Adaları ile kıyılarımız arasında kalacak alandaki petrol yataklarının ise yalnızca yüzde 30’unu, ancak Yunan’la uzlaşma koşulu ile işletebileceğiz.