SARS-CoV-2 salgını, yapısal sorunları giderilemeyen ve artık kronik hale gelen bir kriz sürecinde ortaya çıktı. Palyatif çözümler ile, fiktif köpükler ile ayakta durmaya çalışan küresel kapitalizm, şimdi merkez bankaları aracalığı ile para musluklarını sınırısz şekilde açıyor. Bu paranın bir karşlığı yok ve bir kez daha bu vebalı sistemi ayakta tutmak için likidite köpürtülecek. Ne reel sektör, ne istihdama ciddi bir katkısı olmazken, finansal piyasalarda orta vadede yeni balonlar yaratıp yeni krizleri tetikleyecek.

PAKETLERİN DE BEDELİ VAR

Şu anda, ABD’de Kongre’ye takılan, ama bir şekilde geçecek olan önlem paketinin hacmi 2 trilyon dolar. Aslına bakarsanız, ucu açık bir önlemler zinciri söz konusu... Yani süreç içinde trilyonlarca dolar havada uçuşabilir. Burada varlığa dayalı menkul kıymetler alımı (bir bölümü gerçekten çöp kadar değersiz) ve finans sektörüne para akıtmak ana amaç. Eğer onaylanabilirse 400 milyar dolar da reel sektöre, özellikle de KOBİ’lere ayrılacak. Şu ana kadar açıklanan en kapsamlı paket bu. Ancak dediğim üzere, temel amaç piyasaları rahatlatmak, başka da çareleri yok, çünkü sistem bu piyasaların üzerinde şekilleniyor. Bu 400 milyar dolarlık desteğin ise reel sektörü ayakta tutup tutamayacağı belirsiz. Çünkü ABD ekonomisinin bu yıl ne oranda daralacağını tahmin etmek pek imkanlı görünmüyor. Tüketim odaklı ekonomileri krizin daha fazla etkileyeceği bir gerçek ve söz gelimi JP Morgan yüzde 14, Deutsche Bank ise yüzde 13 daralma öngörüyor ABD ekonomisinde. Bu iyimser senaryo bile olabilir. İstihdamdaki daralmanın ise çok daha yüksek, yüzde 30’lara ulaşması tahmin ediliyor.

AVRUPA İÇİN ZORLU İKİ YIL

Avrupa Birliği için durum bir o kadar karamsar. Hatta bazı ülkeler için çok daha vahim olabilir. Almanya 750 milyar avroluk paketi açıkladı. Bunun yaklaşık yarısı finans sistemini güvence altına almaya gidecek kalanı da işletmelerin ve yurttaşların bu krizi olabildiğince az hasarla atlatmasına harcanacak. Ama Almanya bile bu krizden ciddi yaralar alarak çıkacak. İtalya’yı düşünmek bile ürkütücü... İspanya ha keza öyle. Britanya’da salgının hasarı gelecek ay ortaya çıkacak.

ASYA'DAKİ ZORAKİ UMUT

Asya piyasaları şu an için salgın krizini atlatmış görünüyor ama bu da yanıltıcı bir tablo... Söz gelimi salı günü ABD paketinin açıklanmasının ardından, Asya borsalarındaki dipten dönüş ve ciddi yükseliş, yine biraz önce sözünü ettiğim fiktif köpük iştahı hepsi o. Üretim merkezi olan Asya’nın kime hangi malı nasıl satacağı ise cevabı olmayan bir soru. PMI, yani kabaca sipariş verileri şu an bile hiç iç açıcı değil, bir ay sonra ne olacağı ise muamma. Bu biraz, Türkiye’deki sözde uzmanların abuk sabuk, “Çin’deki salgın Türk firmaları için bir fırsat” yorumlarına benziyor. Keriz silkelemeye hazır, gerçeği perdeleyen, çıkar peşindeki bir güruh, sadece bu ülkede değil, bu vebalı sisteme öyle ya da böyle bulaşmış her yerde var zira.

EN ZAYIF HALKA İÇİN SALGIN!

Bu genel küresel ekonomik tablo için geçerli bir durum. Ancak şunu atlamayalım, ABD bile vatandaşlarına doğrudan mali destek açıkladı. Tek tek vatandaşlarına... Bunu neredeyse açıklamayan ülke yok gibi. Bir tek Türkiye’deki iktidardan böyle bir hamle yok. Zira yolsuzluk ve beceriksizlikler silsilesi olan bu ırkçı destekli iktidar, ihtiyat akçelerini bile yedi bitirdi. Açıklanan paket ise evlere şenlik. Söz gelimi nisana kadar ertelenen icra işlemleri... Yahu hesap mı yapmayı bilmiyorsunuz, zaten virüs kaynaklı bıçak gibi işlerin kesilmesi şubat sonu mart başıydı, ondan önce ekonomik kriz yüzünden batmak üzere olan şirketler şimdi mi belini doğrultacak ya da salgın sonrası batma noktasına gelenler mi salgının zirve yapacağı dönemde paraya boğulacak da bornçlarını ödeyecek? Böyle saçma bir mantık olabilir mi? Tabii ki de olur. Bunlar, her zamanki gibi palyatif bile olamayacak göstermelik sözde çözümler ile günü kurtarmak dışında hiçbir çözüm ortaya koyamaz. Çünkü koskoca denizi içtiler, yandaşları ve işbirlikçileri ile birlikte!

Felaket başımıza geldiğinde, en korunmasız yakalanan ülkelerden biriyiz şu anda. Zayıf halkayken salgınla yüzleşeceğiz. Üstelik bu iktidar varken!..